فایل شماره 4710 |
وزیر آموزش و پرورش طرح همیار پلیس را یکی از محور های عمده مدرسه زندگی خوانده و می گوید در اجرای این طرح در حقیقت پایه گذاری یک کلاس با جمعیت دانش آموزی هفت میلیون و ۷۰۰ هزار نفری است که دانش آموزان در آن علاوه بر یافتن معنای واقعی زندگی احترام به قوانین و حساسیت داشتن در قبال مسائل دیگران را نیز می آموزند.(فرشیدی ۱۳۸۶: ۱۲) پس آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی می تواند سرآغاز امر به معروف و نهی از منکری گسترده برای نجات جان انسان ها باشد.(شیخی، ۱۳۸۷: ۳۹)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۲-۵- بررسی تجربههای جهانی در امر آموزش ترافیک و فرهنگسازی
کشورهای توسعه یافته توانستهاند با آموزش ایمنی تردد، ضمن حل معضل ترافیک، تلفات ناشی از آن را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. بنا براین آشنایی با تجربههای کشورهای دیگرـ بهویژه آنها که از لحاظ ایمنی حمل و نقل در شرایط مطلوبی به سر میبرندـ میتواند نکات آموزندهای را در اختیار ما قرار دهد.
اما آنچه در بررسی مطالعات کشورهای دیگر باید بیش از همه مورد توجه قرار گیرد، درک شرایط، موقعیتها، ویژگیها، وجوه اشتراک و افتراق میان دو کشور است. نمیتوان بدون آنکه این تفاوتها را در نظر داشت، دست به الگوبرداری زد.
البته نفس تقلید و الگوبرداری از فعالیتهای آموزشی که در کشورهای دیگر انجام گرفته، مذموم و ناپسند نیست، بلکه آنچه باید در این الگوبرداریها از آن اجتناب شود، تقلید صرف و غیرخلاقانه است. تقلیدی که بدون درک شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی صورت گیرد.
در این رابطه در ادامه شرح کوتاهی در مورد وضعیت آموزش ترافیک در چند کشور که برخی از آنها در زمینه آموزش ترافیک و حمل و نقل سرآمد سایر کشورها هستند آمده است.
آلمان کشور ۲-۵-۱–
آموزش مخصوص کودکان
در آلمان از همان ابتدای سن رشد حتی در مهدهای کودک، با آموزش و آشنایی با وسیلهای به نام خودرو (اتومبیل) و همچنین شبکههای ترافیکی و علائم افقی و عمودی راهنمایی و رانندگی بهصورت بازیهای سرگرم کننده روزمره کودکان، یادگیری علائم از طریق بازیهای جذاب بچهگانه در عنفوان کودکی آن هم در کودکستانها مد نظر قرار گرفته است به طوریکه شهر”مانهایم”یکی از مراکز بزرگ تعلیم و تربیت در امر ترافیک است آموزش ترافیک در شهر مانهایم مختص داوطلبان نبوده بلکه اداره راهنمایی ورانندگی موظف به آموزش رایگان در تمام سطوح جامعه می باشد.(نجات بخش اصفهانی،۱۳۸۰: ۶۷)
آموزش مخصوص دانشآموزان
تداوم آموزش ترافیک در دبستان و دوره راهنمایی، در دروس اجتماعی و رفتار جمعی نیز گنجانیده شده است. آموزش رفتار ترافیکی به همراه کارگاههای (بازدیدهای) زنده از شهرکهای ویژه آموزش رانندگی کودکان و نونهالان در دوران دبستان و همچنین انتشار مجلههای کودکانه مصور با قصههای مرتبط به نکات ترافیکی، به نحوهای آموزش داده میشود که نماد پلیس، تحت عنوان راهنما، هدایتکننده، یار همگان و بعضاً ناجی ترافیک متجلی میشود، از این رو متخلفین رانندگی در مقابل دستور توقف پلیس قبل از فکر کردن به تنبیه یا جریمه شدن، به دلیل خدشه دار نساختن قواعد زندگی متمدن شهری، به شرمندگی در مقابل تخلفشان میاندیشند، این دیدگاه و طرز تفکر، از طریق آموزشهای منظم در دورههای مختلف و متنوع آموزش و پرورش (مهد کودک-کودکستان–دبستان–راهنمایی) و در زندگی روزمره به وجود میآید، بهگونهای که انجام هرگونه تخلف رانندگی بهنوعی پایمالی حقوق عمومی تلقی میشود.( حائری مهریزی، پاک گوهر، ۱۳۸۷: ۳۱)
باید توجه داشت که از میان کشورهای توسعهیافته، کشور آلمان، یکی از کشورهای پیشرو در امر آموزش مقررات ترافیکی به کودکان است. در این کشور قوانین و مقررات و آداب ترافیکی بهعنوان درسی مشخص با کتابهای درسی خاص در کلیه مدارس، از سطوح پیشدبستانی تا پیشدانشگاهی، در حال تدریس است. در مدارس نمونه هریک از مناطق شهرداری، کارگاههای آموزش ترافیک به کودکان و نوجوانان طراحی شده است و کودکان در این مراکز قواعد و مقررات آموزش ترافیک را میآموزند. همچنین کودکان در شهرکهای ترافیکی که بهصورت خصوصی و یا نیمهدولتی اداره میشوند با قواعد ترافیکی آشنا میشوند.
علاوه بر اینها پایگاههای اینترنتی گوناگون برای کودکان مقاطع سنی مختلف مطالب جذاب و خواندنیای تهیه مینمایند که در قالب پذیرش عضو فعال و ثابت نسبت به آموزش مسایل ترافیکی به کودکان میپردازند. راهاندازی واحدهای پیشآهنگی در مدارس با همکاری پلیس و انجام طرحهای پلیس مدرسه ازجمله فعالیتهای فرهنگی و آموزشی در این کشور است که نسبت به آموزش مهارتهای زندگی به کودکان مشغولند. در این کشور حدود سی هزار عنوان کتاب آموزش ترافیک مختص کودکان طراحی و انتشار یافته است. علاوه بر این کتابها، ابزار کمک آموزشی مانند کارت بازی یا صفحه بازی خیابان و انواع بازیهای رایانهای ازجمله مواردی هستند که توسط مؤسسات خصوصی یا واحدهای دولتی و نیمه دولتی تولید شده است تا قواعد ایمنی را از دوران کودکی به کودکان بیاموزند.
در مدارس آلمان دانشآموزان از پایه اول تا پایان دوره آموزش اجباری، درس ویژهای به نام ترافیک دارند. برای این درس کتابها و جزوههای ویژهای توسط انجمن تربیتی ترافیک تهیه میشود و مورد استفاده معلمان برای تدریس به دانشآموزان قرار میگیرد.(رفیعی،۱۳۹۰: ۱۱۹)
۲-۵-۲- کشورآمریکا
آموزش کودکان و نوجوانان (دانشآموزان)
آنچه در مدارس به دانشآموزان در مورد قوانین عبور و مرور آموخته میشود، از جمله این آموزشها است. مطالب آموزشی کودکان و نوجوانان در طول تحصیل نیز شامل آگاهیهای لازم مقررات راهنمایی و رانندگی برای هر فرد در هر کدام از سه نقش عابر و راننده و سرنشین است. با افزایش سن کودکان و نزدیکتر شدن آنها به سنین پذیرش مسئولیتهای اجتماعی، آنها تمایل به یادگیری مهارتهای مربوط به راندن وسایل نقلیه به عنوان راننده را دارند. به همین جهت کلاسها و دورههای آموزشی در این راستا است. اگرچه متن و محتوای آموزشها در برخی از ایالتها تفاوتهایی دارد، اما رئوس مطالب و چهارچوب کلی آموزشها یکسان است. جزوههای مخصوصی برای آموزشهای ترافیکی دانشآموزان تهیه شده که مطالب آن با افزایش پایه تحصیلی ازساده به سمت پیچیده دستهبندی شدهاند. روش آموزش آموزههای ترافیکی به صورت چند رسانهای است و برای تدریس آنها زمانبندی در نظر گرفته شده است. به گونهای که آموزگار میداند چه مطالبی را در چه زمان و برای چه مدتی آموزش دهد.(اسماعیلی ۱۳۸۸: ۸۰)
برنامههای آموزش فرهنگ ترافیک در آمریکا شامل مجموعه راهکارهایی است که به صورت گسترده و برای تمامی افراد و گروههای مخاطب تهیه و تنظیم شده است و در مدت زمانی نسبتاً طولانی به افراد منتقل میشود. بخش اعظم فعالیتهایی که در زمینه ایمنی حمل و نقل و ترافیک انجام میشود شامل آموزش مهارتهای گوناگون برای افراد مختلف است. مخاطبان این آموزشها خواه عابر پیاده یا راننده یا سرنشین وسیله نقلیه باشند، بسته به گروه سنی و میزان معلومات در معرض آموزش قرار میگیرند.(رفیعی،۱۳۹۰: ۱۳۰)
۲-۵-۳- کشورانگلستان
از سال ۱۹۷۴ در انگلستان اختیار قانونی ایمنی راهها به مقامات محلی واگذار شد و بسیاری از مقامات محلی این مسئولیت را با استخدام افسران ایمنی جاده و با تأمین هزینه آموزش و اجرای ایمنی و تبلیغات انجام دادند. افسران ایمنی راهها، کلاسهای آموزش معلمین را اداره میکنند و مطالب و موضوعات لازم را برای کلاسهای آموزشی تهیه کرده و مشاورههای لازم را ارائه میدهند.(حائری مهریزی، پاک گوهر، ۱۳۸۷: ۴۳)
آموزش کودکان
نظر به اینکه کودکان و نوجوانان ازجمله قربانیان حوادث ترافیکی هستند دولت انگلستان برنامههای آموزشی گستردهای را برای آنها به اجرا درآورده است. آموزش مهارتهای اولیه کودکان برای عبور از خیابان و کمک به معلمان و پدران و مادران در عبور و مرور دادن کودکان از عرض خیابان از جمله این آموزشها است که به صورت حضوری و غیرحضوری ارائه میشود. آموزشهای حضوری در مدارس اجباری است. بردن بچهها به پارکهای آموزش ترافیک و آموزشهای غیرحضوری از طریق ابزارهای چندرسانهای و تبلیغات، از دیگر برنامههای آموزش ترافیک به بچهها است. نوجوانان هم بهصورت رهگذر پیاده و هم بهصورت دوچرخهسوار در عرصه ترافیک حاضر میشوند. اغلب آنها به تنهایی در شبکههای جادهای حضور دارند یا از وسایل نقلیه عمومی استفاده میکنند. برنامههای آموزشی این گروه شامل: آموزش پیادهروی، آموزش دوچرخهسواری، هشدار به پدران و مادران نسبت به خطرات دوچرخهسواری و بازی نوجوانان در شرایط ترافیکی خیابانها است. در صورتی که مسیر خانه تا مدرس طولانی باشد، یافتن مسیرهای ایمنتر به آنها آموزش داده میشود. چون نوجوانان در مقطع سنیای هستند که دوست دارند مستقل باشند و بهتنهایی در معابر رفت و آمد داشته باشند، چگونگی استفاده از شبکههای عبور و مرور و استفاده بهینه از وسایل نقلیه عمومی ازجمله برنامههای آموزش ترافیکی به آنها است.(اسماعیلی ۱۳۸۸: ۷-۷۵)
در کشور انگلستان طرح افسران نوجوان ایمنی راه که بهطور مخفف JRSO[52] نامیده میشود، یکی از طرحهای آموزشی در زمینه آموزش ایمنی ترافیک به کودکان است، نظر به اینکه این طرح مشابه طرح همیار پلیس در پلیس راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران است به چگونگی اجرای این طرح در آن کشور اشاره میشود.
معمولا دو نفر از دانشآموزان پایه ۶ ابتدایی به عنوان افسران نوجوان ایمنی راه در هر مدرسه ابتدایی و برای یک دوره یک ساله انتخاب میشوند. این افراد در مدارس جهت ترویج و ارتقای مسایل ایمنی راه در مدرسه و انجمنهای محلی و برای کمک به افسران ایمنی راه بخشها به کار گرفته میشوند.
از افسران نوجوان ایمنی راهها در برخی مناطق مانند لندن استفاده شده است. در این طرح کودکان خودشان نقش راهنما و مروج پیامهای ایمنی راه را در میان همسالانشان برعهده دارند.
برای انتخاب افسر نوجوان ایمنی راه در مدارس معمولاً دانشآموزان پایههای ۶ یا ۵ ابتدایی با پر کردن فرم درخواست برای این منظور مورد استفاده قرار میگیرند. در این فرم آنها بیان میدارند که چرا این کار را دوست دارند و چه چیزی باعث میشود که آنها یک افسر خوب باشند. سپس درخواست آنها با انجام مصاحبه مورد رسیدگی قرار گیرد. هیئت مصاحبه کننده ممکن است از افرادی باشند که این دوره را به اتمام رساندهاند یا ممکن است مصاحبه کننده یک معلم و یا یک مددکار اجتماعی باشد.
زمانی که افسران نوجوان ایمنی راه انتخاب میشوند با افسر ایمنی راه بخش خود ملاقات میکنند. افسر مذکور ضمن دادن یک بسته آموزشی، آنها را با وظایف خود در یک سال آتی آشنا میکند. در داخل بسته یک کتاب فعالیت، یک قلم و یک نشان وجود دارد.
این افسران وظایف مهمی بهعهده دارند که عبارتند از:
۱) از تابلوی اعلانات مرکزی نگهداری کنند و مطمئن شوند که اطلاعات ایمنی راه به روز نگهداری میشود. ۲) در مجامع و کلاسها در مورد موضوعات ایمنی راه صحبت کنند. ۳) در مدرسه مسابقه برگزار کنند و به برندهها جایزه بدهند. ۴) به آنها که مقررات ایمنی را خوب رعایت میکنند گواهینامههای لیاقت اعطا کنند. ۵) مطمئن شوند که دانشآموزان مدرسه از سی دی آموزشی خیابان ایمن استفاده میکنند. ۶) از پایگاه (سایت) ایمنی راه و از قسمت مخصوص اعضای این پایگاه (سایت) استفاده کنند. ۷) در مورد آنچه که میبینند نامه بنویسند. ۸) افسران نوجوان ایمنی راه سال بعد را بهوسیله دادن فرمهای درخواست و نشستن در هیئت مصاحبه تعیین کنند. ۹) همچنین آنها میتوانند با ارائه طرح در زمینه پارک کردن خودرو والدین در نزدیکی ورودی مدرسه، کمک به آموزش دوچرخهسواری، روشنایی بهتر خیابان و ایدهها و طرحهای بزرگ دیگر در زمینه ایمنی راه تغییرات بیشتری ایجاد کنند.
در این طرح به یک افسر نوجوان ایمنی راه آموزش داده میشود که او بهعنوان یک افسر، قهرمان ایمنی راه در مدرسه خود خواهد بود، درست مانند گروه ایمنی خیابانها، و به دیگران یاد خواهد داد که چگونه در خیابانها ایمن بمانند. او بستهای رنگارنگ شامل بازیها، پوسترها، حقایق ایمنی در خیابان و بسیاری چیزهای دیگر که وی را در کارش یاری خواهد داد دریافت میکند. اینک به او آموزش داده میشود که شاید میباید پیامهای ایمنی راه را بهوسیله:
۱) سخنرانی و صحبت با هم مدرسهایها، ۲) برگزاری مسابقات و ۳) چسباندن پوسترها ترویج و گسترش دهید. اجازه بدهید خلاقیت شما همراه با ایدههای مناسب آزادانه پیش بروند. شما میتوانید از معلمها یا دیگر بزرگترهایی که هدایت مدرسه را برعهده دارند کمک بگیرید یا میتوانید از افسر ایمنی راه بخش خودتان برای مشورت سوال کنید. آنها چیزهای زیادی در مورد ایمنی راه دارند که به شما یاد دهند. قابل توجه آنکه افسران نوجوان ایمنی راه کارشان را دوست دارند برخی از علاقههای آنها عبارتند از:
۱) آموزش کودکان در مورد ایمنی راهها مخصوصا کودکان کوچکتر که نیاز بیشتری به کمک دارند. ۲) ایجاد تفاوت بین آنها که مقررات را رعایت میکنند با آنها که رعایت نمیکنند. ۳) دانستن اینکه کمک میکنند تا خانواده و دوستانشان ایمن و سالم بمانند.
یکی از وظایف یک افسر نوجوان ایمنی راه سخنرانی و صحبت با هم مدرسهایها است. شما بهعنوان یکی از افسران میتوانید افسر ایمنی راه بخش خود را برای سخنرانی دعوت کنید یا نشان بدهید چه فعالیتهایی برای ایمنی راه در نظر گرفتهاید. بهعنوان یک افسر نوجوان ایمنی راه میبایست در جمعها، کلاس یا گروههای کوچک صحبت کنید. یک سخنرانی در هر ماه کافی است. ضمناً توجه داشته باشید که:
۱)زمان مناسبی را با کمک اولیای مدرسه یا معلم خود انتخاب کنید. ۲) از طرح برنامهریزی سالانه برای ایده گرفتن در مورد آنچه که میخواهید در آن ماه در مورد آن صحبت کنید استفاده نمایید یا طرحی را از اولیای مدرسه یا افسر ایمنی راه بخش خود بگیرید. ۳) برای ایدههای بیشتر از صفحات وب سایتهای ایمنی راه بازدید کنید. ۴) به راههایی فکر کنید که شنوندگان و حضار را درگیر بحث نماید. شما میتوانید سوالاتی بپرسید، از دوستانتان کمک بگیرید، یا آهنگ یا سرودی بسازید که پخش شود. در مورد مسابقات جدید با برندگان مسابقات اخیر صحبت کنید و همچنین گواهی و جایزه بدهید. ۵) به یاد داشته باشید که تمرین باعث کامل شدن میشود پس در جلو دوستان و خانواده مطالبی را که میخواهید بگویید تمرین کنید. ۶) در طول سخنرانی بلند و شمرده صحبت کنید.
یکی دیگر از وظایف افسر نوجوان ایمنی راه برگزاری مسابقات است. شما بهعنوان یک افسر میتوانید مسابقات هیجانانگیزی برگزار نمایید که هر کسی را در مدرسه به ایمنی راه علاقمند سازد. برای انجام مسابقه میتوانید از شرکتکنندگان بخواهید که آنها:
۱) یک شعر یا آهنگ بنویسند. به آنها بگویید که میتوانند از اشخاص دیگر کمک بگیرند تا این کار رابرای آنها انجام دهندیا ضبطکنند. ۲) مسابقه دیگرجستجوی کلمات است، از آنها بخواهید که جدول کلمات متقاطع یاسرگرمیهای دیگردرستکنند. ۳) تهیه نشریه یا بروشوری از نصایح که به همکلاسیها یا والدینشان نشان دهد که چگونه میتوانند ایمن و سالم بمانند، یکی دیگر از موارد مسابقهای است. ۴) نوشتن یک داستان یا طراحی یک بازی یا یک تبلیغ در مورد ایمنی ترافیک ازجمله موارددیگری برای برگزاری مسابقه است. ۵) پیدا کردن تصویری که به مسابقه دهندگان یادآوری کند که چگونه میتوانند ایمن بمانند. آنها برای این کار میتوانند عکس بگیرند، از وبسایت مربوطه پرینت بگیرند و یا این تصویر را از یک مجله ببرند. کافی است کهفقط یک عنوان بهآن اضافه کنند. ۶) پوستری بایک پیامایمنیراه طراحیکنند. ۷) برای ایمنی بیشتر در خارج از مدرسه و یا یک پارک دوچرخهسواری طرحی را طراحی کنند.
۸) لباسهای قابلمشاهده ویاچیزهای دیگری درستکنندکه خود و دیگران را ایمنتر نگه دارد.
همانگونه که مشاهده میشود مسابقههای بسیار زیاد و بیپایانی است که آنها میتوانند برگزار نمایند که به چند نمونه آن اشاره شد. کافی است که یک افسر نوجوان ایمنی راه تصمیم بگیرد چه نوع مسابقهای و در چه زمینهای برگزار نماید. او میتواند برای تعیین بهترین زمان مسابقه از اولیای مدرسه کمک بگیرد. آنگاه اطلاعرسانی کند و زمان و مکان مسابقه را به آگاهی دیگران برساند. برای این منظور میتوان از نصب پوستر، گفتن در جمع همکلاسیها و غیرهمکلاسیها و یا از وب سایت مدرسه استفاده کند.
برای دریافت پاسخ شرکتکنندگان در مسابقه یک افسر نوجوان ایمنی راه باید جعبهای درست کند تا آنها جوابهایشان را در داخل آن بیاندازند و آن را در جایی بگذارد تا هر کسی بتواند آن را ببیند. ضمناً باید به همکلاسیها گفته باشد که بر روی پاسخ مسابقه نام خود و کلاسهایشان را بنویسند تا در صورت برنده شدن فرد بداند که برنده کیست. برای قرعهکشی بهتر است که از یک بزرگتر بخواهد تا برنده را انتخاب نماید. این فرد میتواند یکی از اولیای مدرسه، یک آموزگار و یا افسر ایمنی راه بخش باشد. بدیهی است که به بهترین پاسخ باید جایزه داده شود. بهعنوان مثال بستهای مانند بسته آموزشی افسر نوجوان ایمنی راه که در آغاز عضویت به فرد برگزار کننده مسابقه داده میشود جایزه برنده باشد. ضمن آنکه نام و کلاس برنده و عنوان و مناسبت مسابقهای را که در آن برنده شده است با خطوط جداگانه بر روی آن بنویسد. از همه بهتر آن است که برندهها در کلاس معرفی شوند. برگزار کننده مسابقه میتواند آنها را در کلاس به جلو بیاورد و جایزهشان را بدهد. همچنین میتواند پاسخ آنها را به تابلوی اعلانات بزند تا هر کسی بتواند آن را ببیند.
آخرین وظیفه یک افسر نوجوان ایمنی راه چسباندن پوسترهای مربوط به ایمنی راه است. او میباید پوسترها را در جایی که همه آنها را میبینند بچسباند تا به دیگران بگوید آنها که هستند و چگونه میتوانند ایمن و سالم بمانند.
در بسته آموزشی او پوسترهایی برای نصب در اطراف مدرسه وجود دارد که میتواند تعداد بیشتری از آنها را چاپ کند و یا از افسر ایمنی راه بخش خود درخواست کند. حتی میتواند پوسترهایی را طراحی نماید تا در مورد آخرین مسابقات خود اطلاعرسانی کند و یا پیامهای ایمنی راه را نشان دهد. همچنین میتواند طراحی پوستر را به مسابقه بگذارد تا دیگران در طراحی پوستر او را کمک کنند.
اگر برای درست کردن پوستر از رنگهای روشن و نوشتههای واضح استفاده کند افراد دیگر پیغامهای او را به یاد خواهند آورد. اگر بتواند اطلاعات جدید هر ماه را در پوسترهای خود قرار بدهد بسیار عالی خواهد بود. او میتواند با بهره گرفتن از طرح برنامهریزی سالانه مدرسه، موضوعات خود را انتخاب نماید(گنجهای، ۱۳۸۷: ۶۵-۵۹)
۲-۵-۴- کشور ژاپـن
آموزش کودکان
پلیس ژاپن برای کودکان، آموزش ایمنی ترافیک ارائه میکند، تا آنها در طول دوران آموزش، کاملاً با قوانین و مقررات مربوط به ایمنی ترافیک آشنا شده و آگاهیهای لازم را برای به کارگیری صحیح آن در آینده کسب کنند، تا ضمن توجیه شدن با مقررات و انطباق با شرایط زندگیشان، قادر و مکلف به رعایت کامل قوانین و مقررات رانندگی شوند.(حائری مهریزی، پاک گوهر، ۱۳۸۷ : ۵۶)
فرم در حال بارگذاری ...
[یکشنبه 1401-04-05] [ 12:39:00 ق.ظ ]
|