تعریف قاچاق در کامن لا به این نحو است:
دلالت میکند بر رد کردن یا عبور دادن کالا، جنس یا کالای تجاری از مرز که برای آن عوارض لازم پرداخت نشده یا کالایی که ورود یا صدور آن ممنوع است. ^[۱۳]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در ادامه در تعریف واژه قاچاق^[۱۴] نیز آمده است:
«تجارت، بازرگانی، فروش ، معاوضه کالا، اسناد ، پول ، شبیه آن ، عبور دادن یا معاوضه نمودن کالا یا جنسی از یک فرد به فرد دیگر، یا یک کالا یا پول هم قیمت، تجارت کردن ، رد و بدل کردن یک کالا و جنس که معمولاً در استفاده قرار میگیرد در ارتباط با مواد مخدر غیر قانونی.
در قاچاق میتوان از قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان ، قاچاق اسلحه، قاچاق اعضای بدن و… سخن گفت اما باید توجه داشت که بدون توجه به کالاهایی که حمل میشوند همه آنها را میتوان تحت عنوان کلی قاچاق قلمداد کرد. قاچاق در مفهوم کلی مبتنی بر ممنوعیت یا محدودیت است حال این ممنوعیت یا محدودیت میتواند در سطح ملی یا سطح بین المللی باشد که از سوی قانونگذار تعیین میشود همانند ممنوعیت مصرف مواد مخدر.
از واژه قاچاق^[۱۵] تعاریف دیگری نیز شده است:
«صادرات و واردات کالا و مانند آن بدون پرداخت عوارض، و وضعیت یک فرد غیر آزاد که فاقد حقوق است و در مالکیت صاحبش است.^[۱۶]
در ترمینولوژی حقوق در تعریف قاچاق آمده است:
حمل و نقل کالا از نقطهای به نقطه دیگر، خواه نقطه مزبور در داخل کشور باشد، قاچاق داخلی، خواه یک نقطه در داخل و یک نقطه در خارج باشد که آن را قاچاق خارجی گویند. بر خلاف مقررات مربوط به حمل و نقل به طوری که این عمل ناقص ممنوعیت یا محدودیتی باشد که قانوناً مقرر شده است.^[۱۷]
در واقع میشود گفت که قاچاق به معنای وارد کردن و خارج کردن کالا از کشور بدون مجوز و بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرگی میباشد در واقع شیوه حمل و نقل تفاوتی ندارد. قاچاق میتواند از طریق کشتی، هواپیما، کامیون، کانتینر و یا با پای پیاده و بر دوش مردم محقق شود.
ظهور پدیده قاچاق و گسترش ارتکاب آن کشورها را بر آن داشت تا مقرراتی برای پیگیری و مبارزه با این پدیده تدوین کنند و به مرحله اجرا گذارند. در ایران نیز قانونگذار «قانون مجازات مرتکبین قاچاق» را به تصویب رسانده و آن را به مرحله اجرا درآورده است. بند الف از ماده ۱۱ قانون انحصار تجارت خارجی ، قاچاق را چنین تعریف کرده است:
کلیه اجناسی که بر خلاف مقررات این قانون وارد مملکت میشود قاچاق محسوب و به نفع دولت ضبط و فروخته میشود و مرتکبین به حبس از ۶ ماه الی یکسال محکوم خواهند شد.
ماده ۱ قانون مجازات مرتکبین قاچاق اصلاحی ۹/۱۱/۱۳۷۳ مقرر میدارد:
«هر کس در مورد مالی که موضوع درآمد دولت بوده مرتکب قاچاق شود علاوه بر رد مال و در صورت نبود عین مال، رد بهای آن، حسب مورد با توجه به شرایط و امکانات و دفعات و مراتب جرم به پرداخت جریمه نقدی تا حداکثر پنج برابر معادل قیمت ریالی مال مورد قاچاق و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم میگردد و در مورد اموال ممنوع الورود و ممنوع الصدور و کالای انحصاری علاوه بر مجازات فوق به حبس تعزیری تا دو سال محکوم خواهد شد.»
البته با بررسی این ماده هیچگونه تعریفی در خصوص قاچاق ارائه نشده است و به طور خلاصه قاچاق عبارت است از وارد کردن یا صادر کردن کالا بر خلاف قوانین و مقررات جاریه و یا اقدامی که قانوناً در حکم قاچاق محسوب شده است.^[۱۸]
اداره حقوقی وزارت دادگستری نیز، در تعریف قاچاق میگوید:
غیر از آن چه که در ماده ۱ قانون اصلاح ماده ۱ قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب ۹/۱۱/۱۳۷۳ آمده کالاهای موضوع درآمد دولت و ممنوعالصدور و ممنوعالورود را در بر میگیرد تعریف دیگری از قاچاق نشده است.
در ایران ماده ۲۹ قانون امور گمرکی در ۱۰ بند مواردی از قاچاق را احصاء کرده و در بند ۱ آن مبادرت به تعریف قاچاق مینماید. در این بند آمده است:
«وارد کردن کالا به کشور یا خارج کردن کالا از کشور به ترتیب غیر مجاز، مگر آن که کالای مزبور در موقع ورود یا صدور ممنوع یا غیر مجاز یا مشروط نبوده و از حقوق گمرگی و سود بازرگانی و عوارض بخشیده شده باشد.» ^[۱۹]
۲-جرایم سازمان یافته ^[۲۰]
اصطلاح جرم سازمان یافته اولین بار در سال ۱۹۲۴ و در کتاب اصول جرمشناسی ادوین ساترلند مطرح و وارد ادبیات جرمشناسی شد. اما با گذشت چندین دهه هنوز کشورهای جهان به تعریف مشخصی از آن نرسیدند. برای نمونه در کشور هلند در سال ۱۹۹۴ کمیتهای تشکیل شد که مطالعه در خصوص ماهیت، وخامت و وسعت بزهکاری سازمان یافته از جمله وظایف آن بود.
به نظر میرسد نخستین تعریف ارائه شده از سوی یک نهاد بین المللی از جرم سازمان یافته تعریف ارائه شده در نخستین گردهمایی اینترپول در زمینه جرم سازمان یافته در سنت کلود فرانسه (می – ۱۹۹۸( میباشد. در گردهمایی مزبور جرم سازمان یافته چنین تعریف شد:
“هر شرکت یا گروهی از اشخاص که درگیر یک فعالیت غیر قانونی مستمر هستند و هدف اصلی گروه بدون توجه به مرزهای ملی، تحصیل منافع مادی است”.^[۲۱] اما تعریف مزبور در همان لحظه مورد انتقاد برخی کشورها قرار گرفت.
اصطلاح جرم سازمان یافته اشاره به اعمال مجرمانه ارتکابی توسط گروههایی از اشخاص دارد که به شکل منسجم و متشکل گرد هم آمدهاندو معمولاً قصد آن دارند که از اعمال
خود فواید مالی کسب نمایند. از اینجاست که اصطلاح «تجارت جرم»^[۲۲] معنی پیدا میکند و این تجارت مثل هر تجارت دیگری نیازمند برخورداری از مهارت، تخصص، توانایی همکاری با دیگران میباشد و البته در کنار آن خشونت و فساد هم برای تسهیل اعمال مجرمانه استفاده میشود. جرم سازمان یافته، حتی به شکل داخلی، خطرات فراوانی را برای جوامع مختلف ایجاد مینماید. اصطلاح جرم سازمان یافته هر چند اصطلاح جدیدی نمیباشد لیکن به طور کلی این جرایم از اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم به طور روزافزونی گسترش و شیوع پیدا کرده است. این پدیده در واقع ابتدا یک پدیده داخلی بوده که اواخر قرن بیستم با تحولاتی که در عرصه های مختلف اعم از اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اتفاق افتاده است به یک فعالیت خطرناک تبدیل شده و تهدیدی برای استقلال و امنیت کشورها و جهان به شمار میرود و از این حیث فعالیت گروه های سازمان یافته را میتوان به شرکتهای فراملی تشبیه کرد.
تعاریف دیگری توسط حقوقدانان در خصوص جرم سازمان یافته بیان شده است. ریموندگسن جرمشناس فرانسوی میگوید:
جرم سازمان یافته فعلی است که از یک اراده مسلم مبنی بر ارتکاب آن فعل یا مجموعهای از افعال ناشی میشود. جرم سازمان یافته فعلی است که عمدتاً جنبه تملک دارد مثل سرقت، کلاهبرداری، قوادی، روسپیگری و معمولاً در چار چوب یک وضعیت نا مشخص اتفاق میافتد یعنی قابل شناسایی از بیرون نیست و لذا برای ارتکاب جرم سازمان یافته به دنبال فرصت و موقعیت است. این فرصتطلبی مستلزم این است که تشکل مجرمانه به دنبال برنامه ریزی، طرحریزی، شناسایی محل، تدارک و آمادگی خود، گردآوری وسایل ضروری، انتخاب مباشران و شرکاء باشد که با توجه به آن بتواند آن جرم را انجام دهد.^[۲۳]
در تعریف دیگر جرم سازمان یافته آمده است که:
جرم سازمان یافته جرمی است که شاخص تدارک و ارتکاب آن تشکیلاتی روشمند است که اغلب برای مباشر آن امکانات معاش فراهم میکند.^[۲۴]
در خصوص تعریف جرم سازمان یافته هیچ تعریفی از سوی سازمان ملل ارائه نگردید. در کنوانسیون پالرمو در سال ۲۰۰۰ نیز تعریفی از این جرم مشاهده نمیگردد. در ماده ۲ کنوانسیون آمده است:
الف: گروه مجرم سازمان یافته عبارت است از یک گروه تشکل یافته، متشکل از سه نفر یا بیشتر، که برای یک دوره زمانی مشخص وجود داشته باشد و با هدف ارتکاب یک یا چند جرم شدید یا اعمال مجرمانه مندرج در این کنوانسیون به منظور اکتساب مستقیم یا غیرمستقیم منفعت مالی یا سایر منافع مادی به صورت هماهنگ فعالیت میکند.
ب- جرم شدید عبارت است از عمل مجرمانهای که مجازات آن سلب آزادی به مدت حداقل ۴ سال و یا مجازاتهای شدیدتر باشد.
ج- گروه تشکل یافته عبارت است از گروهی که برای ارتکاب فوری یک جرم به طور تصادفی تشکیل نشده باشد، و لزومی ندارد که دارای نقشهای تعریف شده رسمی برای اعضای خود یا استمرار عضویت اعضای خود و یا ساختار توسعهیافته باشد.
تعریفی که در کنوانسیون فوقالذکر ارائه گردید در واقع بیش از آن که یک تعریف موضوعی باشد یک تعریف شخصی است و به جای آن که مفهوم خود را به جرایم سازمان یافته اختصاص دهد به اشخاص و یا همان گروه های سازمان یافته پرداخته است. پیشنویس کنوانسیون ملل متحد علیه جرایم سازمان یافته از ارائه و پیشنهاد شناسایی ویژگیهای «جرم سازمان یافته» اجتناب ورزیده و به جای آن ترجیح داد که با مشکل تعریف جرم سازمان یافته مواجه گردد.^[۲۵]
پیشنویس کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرم سازمان یافته درصدد ایجاد یک تعریف عمومی است که به وسیله تعدادی از کنوانسیونهایی که فعالیتهای خاصی را جرم میانگارند، دنبال شود. اینترپول، جرایم سازمان یافته را، جرائمی میداند که توسط سازمانهای پیچیده و انعطافپذیر ارتکاب یافته که از تمامی شرایط موجود بهره برده و در پاسخ به تقاضای مشتریان برای تامین کالا و خدمات نامشروع تلاش میکنند. ^[۲۶]
جرایم سازمان یافته با توجه به اهمیت و پیچیدگی که دارا میباشد ویژگیهای خاص خود را داشته است این جرم از منسجمترین ساختار باندهای مجرمانه است و از این جرم با عنوان «سندیکا یا جرم» یاد میکنند. ^[۲۷]
این جرایم به لحاظ شرایط خاص خود و تشکلهای منسجم و به لحاظ مهارت، تخصص و توانایی همکاری با دیگران به شرکت سهامی ارتکاب جرم نیز مشهور میباشد. در گروه های سازمان یافته حفظ اسرار یکی از موارد فوقالعاده مهم و دقیق میباشد به طوری که هیچ اطلاعاتی از دورن به خارج منتقل نمیگردد. معمولا در این گروه ها برای حفظ اسرار حلقههایی به وجود میآورند که در هر کدام از این حلقه ها افراد خاص حضور دارند که از ویژگیهای جرایم سازمان یافته به شمار میرود. بنابراین در کنار سازمانهای جنایی متعارف، سازمانهای جنایی فراملی داریم که به ارتکاب جرایمی مثل قاچاق اعضای بدن، اطفال، روسپیگری بین المللی ، قاچاق عتیقهجات، میراث فرهنگی و مواد مخدر میپردازند.
جنایات سازمان یافته فعالیتهای غیر قانونی است با انگیزه اقتصادی که توسط گروه، انجمن یا ارگان دیگری مرکب از دو یا چند شخص که خواه به طور رسمی یا غیر رسمی سازمان یافته باشند ارتکاب مییابد. در جایی که اثر منفی فعالیت مذکور از بعد اقتصادی، اجتماعی، ایجاد خشونت، بهداشتی و سلامت عمومی و یا زیست محیطی حائز اهمیت تلقی میشود. ^[۲۸]
ارتباط میان جرم سازمان یافته و قاچاق انسان ارتباطی غیر قابل انکار است به طوری که اهمیت این موضوع و ارتباط ایجاد شده بین این موضوع و کنوانسیون علیه جرایم سازمان یافته فراملی سازمان ملل متحد منجر به تصویب پروتکلی در این رابطه شده است. همان طور که گفته شد جرم سازمان یافته، از منسجمترین جرایمی است که هر چند دارای نهاد مجرمانه بینالملی واحد و تمرکز یافتهای نیست ولی از سوی سازمانهای بیشماری رهبری و هدایت میشود. ساترلند ^[۲۹] براساس مشاهدات خود بزهکاری سازمان یافته در آمریکا را به تصویر کشیده است به دلیل آن که آمریکا جامعهای مهاجرپذیر است و وی جرم سازمان یافته را بدین صورت تعریف مینماید:
“روابط بین بزهکاران با سازمان و تشکیلاتی مشخص میگردد که این سازمان ممکن است حاصل جمع منافع یا حاصل رویه و عملکرد عدهای بزهکار باشد که آنها را به تشکل هدایت کرده و لذا حول یک عملکرد به توافق رسیدهاند. اما پیش میآید که بعضی از سازمانهای مشروع، با گذشت زمان تبدیل به سازمانهای جنایی با تشکیلات مجرمانه میگردند.” به نظر ساترلند میرسد در طول تاریخ در کشورها، اقوامی وجود دارند که ذاتاً مجرمند یعنی حول یک جرم دور هم جمع شدهاند مثلاً در ایتالیا گروه سیسیل طایفهای هستند که از راه فساد امرار معاش میکنند یا در آمریکای لاتین سازمانهایی وجود دارند که به صورت شبه نظامی زندگی میکنند. ^[۳۰]
آنچه به نظر میرسد در جرم سازمان یافته شرکت بیش از دو نفر لازم است و این اقدامات میبایست جهت تحصیل سود و منفعت باشد و به طور کلی در تعریف جرایم سازمان یافته، باید بیان کرد که مراد از اصطلاح جرم سازمان یافته، یک تجمع و یک تشکل ساختارمند است که دارای سلسله مراتب بوده و دائمی است و چنانچه فعالیت این سازمانها تحصیل سود و منفعت باشد میتوان گفت که این دو مشمول اقدامات جرایم سازمان یافته خواهند شد.
برخی عقیده دارند که تعریفی از جرم سازمان یافته وجود ندارد در حالی که جرم سازمان یافته بالاتر از جرایم به صورت دستهجمعی است.^[۳۱]
۳-قاچاق انسان ^[۳۲]
بر طبق تعاریف و مصادیق، قاچاق انسان پدیدهای بسیار گسترده در سطح جهانی به منظور مقاصد جنسی و غیر جنسی است و کلیه افراد را در بر میگیرد. از دیدگاه حقوق بشر نیز قاچاق انسان باید به گونهای گسترده تعریف شود تا شامل کلیه آثار و جوانب گردد.
پیمان سارس که در مورد توافق وزیران هفت کشور شبه قاره هند واقع شده است قاچاق انسان را چنین تعریف مینماید:
قاچاق به معنی حرکت دادن و انتقال، فروختن و یا خریدن زنان و کودکان به منظور روسپیگری در داخل یا خارج از کشور به منظور اهداف مالی (پولی) یا ملاحظات دیگر با رضایت یا بدون رضایت فردی است که قاچاق میشود.
تعریف ارائه شده توسط سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۴ تا پیش از تعریف پروتکل مصوب سال ۲۰۰۰ به صورت گستردهتری مورد پذیرش قرار گرفت این تعریف چنین است:
حرکت دادن غیر قانونی و مخفیانه اشخاص در عرض مرزهای ملی، عمدتاً از کشورهای در حال توسعه و کشورهای دارای اقتصاد در حال گذر، با هدف نهایی واداشتن زنان و دختران به وضعیت بهرهکشانه و ستمگرانه از لحاظ جنسی و اقتصادی به منظور سود به کارگیرندگان، قاچاقچیان و سندیکاهای جنایتکار و دیگر گروه های مرتبط با قاچاق همچون کار خانگی، ازدواج دروغین، استخدام مخفیانه و فرزند خواندگی دروغین است.

علت آنکه مطلقه رجعیه چنانکه ناشزه باشد حق نفقه ندارد آن است که مدت عده در طلاق رجعی ادامه وضعیت دوران زناشویی یا در حکم آن است و در دوران زناشویی هرگاه زن ناشزه شود ، حق نفقه بر شوهر ندارد .
مثلاً زن بدون جهت از شوهر خود قهر کرده و به خارج از کشور مسافرت نموده است و شوهر در این حالت او را طلاق می‌دهد. زن مزبور همچنان که نفقه زمان قهر در دوران زوجیت نمی‌تواند بخواهد نفقه زمان عده را نیز حقی بر آن نخواهد داشت.
در طلاق رجعی چون همچنان تا زمانی که عده‌ تمام نشده است ، روابط زن و شوهری به کلی قطع نشده است و زن می‌تواند نفقه را بگیرد و همین که ایام عده به پایان رسید و رجوع نیز صورت نگرفته بود طلاق قطعی می‌شود و نفقه نیز قطع می‌شود.
چون دیگر روابط زناشویی از بین می‌رود و مانند ایام قبل از نکاح می‌شود که بر هم نامحرم بودند و رابطه حقوقی که بر اثر عقد نکاح ایجاد می‌شود دیگر میان آنان نیست.
ازسوی دیگر بند دو ماده (۸) قانون امور حسبی نیز مقرر می‌دارد: زوجه که در عده طلاق رجعی است، در حکم زوجه است، بر همین مبنا طلاق رجعی قبل از سپری شدن ایام عده، مرد و زن را از احصان خارج نمی‌کند.
ب) طلاق بائن
در بالا اشاره شد که مطلقه بائنه حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود.
وجوب نفقه حامل در مدت عده اجماعی است.
از نظر تحلیلی نفقه مطلقه بائنه در مدت حمل، ممکن است برای حمل او باشد ؛ بدین معنی که پدر از بابت نفقه اقارب به فرزند خود که در حال حمل است نفقه می‌دهد، یا ممکن است برای خود مادر باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

چنانچه به خود حامل اختصاص داشته باشد همان احکام نفقه زوجه را دارد و اگر مختص حمل باشد ، احکام نفقه اقارب جاری خواهد بود ؛که هر یک آثار متفاوتی دارند.
در ادامه به شرح آنها می پردازیم:
۱-نفقه برای حمل : از موارد انفاق به قرابت است و شوهر به اعتبار اینکه پدر حمل می باشد نفقه ی زن حامله را می دهد و قضای آن هم واجب نیست ؛ چرا که قضای نفقه ی اقارب مانند اولاد و ابوین واجب نیست . یا اینکه اگر جنین مرده به دنیا آمد ،هزینه ی پرداختی باید مسترد گردد .^[۱۴۷] ضمن اینکه نفقه اقارب به قدر رفع حاجت منفق علیه با در نظر گرفتن و بررسی استطاعت منفق می باشد.
در صورتی که نفقه برای حمل باشد زن صیغه ای و موطوئه به شبهه که حامل باشد نیز مستحق نفقه اند ، حال آنکه اگر نفقه را مختص حامل بدانیم ، هیچ یک از آن دو به ترتیب با توجه به اطلاق ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی و حصر ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی به طلاق رجعی ، بائن و فسخ نکاح ، مستحق نفقه نیستند. ^[۱۴۸]
برخی با استناد قاعده ای در علم اصول که می گوید : تعلیق حکم بر وصف مشعر بر علیت است ؛ معتقدند که وقتی مقنن در ماده ۱۱۰۹ که می گوید : مطلقه بائنه مستحق نفقه نیست ولی اگر حامل باشد مستحق نفقه است ، پس معلوم می شود نفقه به خاطر حمل است و نه حامل ؛ لذا زوجه متوفی که حامله باشد ، مستحق نفقه است و هزینه ی آن باید از مال طفل استیفا شود . ^[۱۴۹]
۲-نفقه برای حامل: در صورتی که نفقه برای زوجه مطلقه باشد، اولاً شوهر به اعتبار زوجیت سابق، نفقه به زن مطلقه خود در مدت حمل می‌دهد، ثانیاً از حیث مقدار مانند نفقه ایام زوجیت متناسب با وضعیت زن است.
برخی کوشیده‌اند تا با عنوان «انفاق به حامل یعنی انفاق به حمل» نظر اول را توجیه‌کنند. ^[۱۵۰]
به نظر می‌رسد این قول موجه باشد که مبنای الزام مرد به نفقه زن در این دوره خود زن است و نفقه به زن تعلق می‌گیرد زیرا جنین هنوز وجود جدا و مستقل ندارد که پدر مکلف به انفاق طفل ‌باشد و از ظاهر ماده ۱۱۰۹ هم همین بر می‌آید که نفقه برای تأمین زندگی زن و جبران زحمتی است که متحمل می‌شود بنابراین زن تا زمانی که باردار است مستحق دریافت نفقه است.^[۱۵۱]
– متعه در طلاق
در اسلام مسئله‌ای به عنوان متعه طلاق پیش‌بینی شده است. قرآن کریم متعه طلاق را از حقوق زن بر شوهر می‌داند و آن را در همه موارد طلاق چه بعد از عروسی چه قبل از عروسی جاری می‌داند.
ولی جا دارد که با اصلاح مقررات طلاق، این حق را برای زنان در نظر بگیرند که اگر مردی بخواهد همسر خود را طلاق دهد وزن متحمل خسارتی شود باید مبلغی پول به زن پرداخت شود. از این طریق پشتیبانی مالی ویژه‌ای از زنانی که بی‌تقصیر هستند به عمل می‌آید.
گفتار دوم: نفقه زوجه در عقد موقت
نکاح منقطع، ازدواج و غیر دائم یا موقتی است که بر اساس مصالح، زن و مرد برای مدت معین به عقد نکاح مبادرت می‌کنند. نه تنها در شرع بلکه در قانون مرد ملزم به پرداخت نفقه ایام زوجیت در عقد منقطعه نشده است.
درماده ۱۱۱۳ قانون مدنی آمده است: «در عقد انقطاعی، زن حق نفقه ندارد …» البته این بدان معنا نیست که زن و شوهر نتوانند بر خلاف آن شرط کنند چنان‌که در ادامه ماده فوق‌الذکر آمده است که: «… مگر اینکه شرط شده باشد یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد …»
پس اگر طی یک قرار داد خصوصی مرد بپذیرد که برای زنی که در عقد موقت او به سر می‌برد، در تمام موارد یا در بعضی موارد نفقه قرار دهد ؛ پرداخت نفقه در حدود شرایط از سوی مرد واجب می‌شود.
علت اینکه در نکاح منقطع زن بدون شرط در ضمن عقد نکاح حق مطالبه نفقه را ندارد ممکن است به این مطلب باز گردد که در نکاح منقطع زن تنها ملزم به رعایت شرایطی است که عقد برای آن ایجاد شده است و این شرایط محدوده ی آزادی عمل زوجه را به اندازه آزادی عمل زن که در عقد دائم ایجاد می‌کند، محدود نمی‌کند. و زن برای تأمین خرجی خود وقت بسیار دارد. با این حال حتی اگر آزادی عمل او بسیار باشد ولی در ضمن عقد شرط پرداخت نفقه شده باشد باز مرد ملزم به رعایت آن است و این شرط ، شرط خلاف مقتضای عقد نیست.
ضمن اینکه تمکین و اطاعت زن در مقابل مرد در عقد موقت محدود به مقداری است که قرارداد بسته‌اند ، اما در ازدواج دائم زن موظف به پیروی از همسر خود درحدود مصالح خانوادگی است.
در ازدواج دائم مرد در مقابل خوراک و پوشاک و رفاه و مسکن و مخارج روزانه و غیره تعهد دارد اما در عقد موقت تا وقتی شرط نشده باشد چنین مسئولیتی برای مرد ایجاد نمی‌شود.
گاهی نیز پیش می‌آید که خود عقد شرایطی را ایجاب می‌کند که به طور ضمنی مرد ملزم به پرداخت نفقه می‌شود مانند اینکه عقد موقت برای مدت طولانی مثلاً برای ۱۰ سال، ۲۰سال و یا ۹۹ سال و یا زن و شوهر با هم در یک مکان مشترک به سر می‌برند و یا ازدواج برای صاحب فرزند شدن باشد . چون مخصوصاً در این دو مورد آزادی بیشتری از زن سلب می‌شود و یا آن بچه نیازمند تربیت صحیح و محبت مادری است و ماندن بچه در نزد زن بر او هزینه‌های بیشتری را تحمیل می‌کند و از منظر دیگر چون نفقه برای استحکام نظام خانواده و تربیت صحیح فرزندان بیشتر نمود عینی پیدا می‌کند، پس شرایط بر مرد تحمیل و پرداخت نفقه از سوی او واجب می‌شود و نیازی هم به شرط در ضمن عقد نیست .
در این مورد می‌توان به استناد به ماده ۲۲۵ قانون مدنی که می‌گوید: «متعارف بودن امری در عرف و عادت به طوری که عقد بدون تصریح هم منصرف به آن باشد به منزله ذکر در عقد است.» حکم به پرداخت نفقه کرد.
به عبارت صحیح‌تر در نکاح منقطع به طور معمول شرط می‌شود که نفقه زن به عهده شوهر است و در تعیین میزان و چگونگی این نفقه عرف حکومت دارد. ^[۱۵۲]
بند اول: ارتباط تمکین و نفقه در عقد موقت
زن غیردائم هم مانند زوجه ی دائمی باید با شوهر خود حسن معاشرت داشته باشد و در تشدید مبانی خانوادگی و تربیت فرزندان (اگر باشد)، با شوهر معاضدت نماید.
هرچند تعهد پرداخت نفقه ، تعهد مستقلی از عقد نکاح موقت است، که با کمک ماده ۱۰ قانون مدنی و سایر اصول حقوقی، زوج، پرداخت ، آن را متعهد شده است ؛ اما نباید غافل بود که هدف نهایی یا اصلی‌ترین هدف زوجین از این نوع نکاح هم معمولاً انجام وظایف زناشویی است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که هرگاه زوجه منقطعه هم از ادای وظایف زوجیت امتناع نماید، حق مطالبه نفقه مورد تعهد برای مدتی که ناشزه بوده نخواهد داشت.
بند دوم: شرط حق نفقه در ضمن عقد ازدواج موقت:
هرگاه در ضمن عقد نکاح منقطع ، زوج به دادن نفقه تعهد کند ، آن را شرط ضمن عقد نامند و اگر قبل از عقد تعهد کنند، آن را شرط تبانی نامند که باید صراحت کافی داشته و ارتباط عقد با شرط محرز و مسلم باشد . علت صحت آن این است که شرط مزبور و مخالف شرع است و نه خلاف مقتضای عقد. ^[۱۵۳]
این شرط می تواند به چند صورت باشد:
الف) نفقه برای تمام مدت: هر گاه ضمن عقد ازدواج موقت زن شرط نماید که تمام مدت ازدواج موقت باید از حق نفقه برخوردار باشد.
ب) نفقه برای قسمتی از مدت : مانند این که عقد پنج سال است و نفقه برای سه سال مقرر شود.
ج) نفقه بیشتر از مدت : عقد دو سال باشد و مرد تعهد به پرداخت برای پنج سال کند.
د) تعیین نفقه بعد از عقد: ضمن عقد خارج لازم زن شرط نماید که نفقه او تا پایان مدت یا قسمتی از عقد بر عهده شوهر باشد.
بند سوم: شرایط حق نفقه در ازدواج موقت
هرگاه حق نفقه در ازدواج موقت به طور مطلق شرط شود، یعنی هیچ قیدی نداشته باشد، به نظر می‌رسد تمام حقوق زوجین که از حق نفقه ناشی می‌شود نسبت به یکدیگر لازم الرعایه می‌باشد مگر آنکه قانون تصریح دیگری داشته باشد . مانند حق نفقه زن در عده طلاق رجعی؛ زیرا در ازدواج موقت ، پرداخت وجود ندارد تا در صورت رجعی بودن آن، زن مستحق نفقه باشد.
همچنین در صورت شرط نفقه و فوت مرد در مدت عقد موقت که زن باید عده وفات نگه دارد زن مستحق نفقه نخواهد بود زیرا با فوت شوهر رابطه زوجیت قطع می‌شود.
اما اگر حق نفقه به صورت مطلق نبوده و دارای قید باشد مانند این که حق نفقه زن با شوهر است تا زمانی که سر کار نمی‌رود و خانه‌دار است ؛ در این فرض حق نفقه در محدوده همان قید برعهده مرد است و از هنگامی که زن سر کار رفت ، حق نفقه برعهده مرد نمی‌باشد.
بند چهارم: ارکان نفقه در ازدواج موقت
اگر نفقه برای زوجه ی منقطعه شرط شده باشد ، آیا همان ویژگی های نفقه ی زوجه ی دائمه را دارد؟ مثل آنکه لازم باشد که متناسب با شان زن تعیین شود ، با نشوز زن ، مسئولیت از مرد تا زمانی که نشوز باقی است ساقط شود و اگر زوج از رد آن امتناع کند ، زوجه حق مراجعه به دادگاه و نهایتا تقاضای بذل مدت نکاح موقت را داشته باشد ؟
اکثر تعهدات زوجین در این نکاح جنبه قراردادی دارد و توافق طرفین است که می‌تواند میزان نفقه ، تمکین، ریاست شوهر و کیفیت این ریاست را معین کند. ^[۱۵۴]
به نظر اگر چه با نشوز زوجه ی منقطعه وی استحقاق خویش به نفقه را از دست می دهد ، اما در تهیه نفقه ی مزبور توانایی مالی مرد است که مورد توجه قرار می گیرد و نه شئونات زوجه ی موقت .^[۱۵۵]
زوجه ی منقطعه ای که مستحق نفقه است با عدم دریافت آن ، میتواند الزام مرد به بذل مدت نکاح را تقاضا کند تا از عسر و حرج خلاصی یابد. ^[۱۵۶]
با توجه به بحث‌های پیشین مبنای حقوقی و فقهی الزام به انفاق در نکاح موقت در تمام موارد ریشه ی قراردادی دارد، درنتیجه ارکان نفقه و میزان آن تابع توافق طرفین است و لزومی ندارد متناسب با وضعیت زن باشد و اگر به اجمال درباری نفقه توافق کردند ، باید به اقتضای عرف عمل نمایند. ^[۱۵۷]

محاسبه­ی سرعت­ها برای محاسبه­ی مسیر­ها لازم نیست. اما برای تخمین انرژی جنبشی و در نتیجه، انرژی کل مفید است. با بهره گرفتن از معادله­ (۲-۶) می­توان سرعت­ها را به­دست آورد:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۲-۶)
خطا در معادله­ (۲-۴)، از مرتبه­ی δt⁴ و برای سرعت­ها معادله­ (۲-۶) از مرتبه­ی δt² است. مشکلی که در ارتباط با محاسبه­ی سرعت وجود دارد، آن است که قبل از دانستن موقعیت در زمان بعدی t+δt نمی­ توان سرعت در زمان t را محاسبه کرد. نکته­ی دوم در ارتباط با الگوریتم ورله آن است که این الگوریتم کاملاً متمرکز^[۲۹] است یعنی r(t-δt) و r(t+δt) در معادله­ (۲-۴) نقش متقارنی دارند و این سبب برگشت­پذیری زمانی آن می­ شود. سوم آن که پیش­روی موقعیت­ها در یک مرحله انجام می­ شود (در بعضی از الگوریتم­ها برای این کار دو مرحله لازم است). حافظه­ رایانه­ی مورد نیاز الگوریتم ورله ۹N کلمه حافظه است و این سبب کم­حجم شدن الگوریتم و سادگی برنامه­نویسی آن می­ شود. مزیت دیگر این الگوریتم آن است که حتی برای گام­های زمانی بزرگ، بقای انرژی به خوبی در آن رعایت می­ شود. به­علاوه با پایسته بودن نیرو­ها می­توان مطمئن بود که بقای اندازه­حرکت خطی نیز برقرار است[۱۷].
۲-۶-۲- الگوریتم جهشی ورله
به منظور رفع کمبود­های الگوریتم ورله، اصلاحاتی در آن ایجاد شده است. یکی از این اصلاحات، روش جهش قورباغه­ای نیم­گاه هاکنی^[۳۰] است. علت انتخاب این نام با توجه به معادله­های این الگوریتم روشن می­ شود:(۲-۷)(۲-۸)کمیت­هایی که باید ذخیره­شوند، موقعیت­های r(t)، شتاب­های a(t) و سرعت­ها در v(t-1/2δt) هستند. ابتدا معادله­ (۲- ۸) اجرا می­ شود و سرعت­ها از فراز مختصات جهش می­ کنند و مقادیر سرعت در نیم­گام بعدی، v(t+1/2δt) را نتیجه می­ دهند. طی این فرایند می­توان سرعت­های جاری را نیز محاسبه کرد:
(۲-۹)
این کار برای محاسبه­ی انرژی (H=K+U) و سایر خواصی که نیازمند دانستن هم­زمان مختصات و سرعت­ها هستند، در زمان t لازم است. سپس با بهره گرفتن از معادله­ (۲-۷) دوباره موقعیت­ها از سرعت­ها پیش می­افتند. اکنون، می­توان شتاب­ها را محاسبه کرده و مرحله­ بعدی را آغاز کرد. با حذف سرعت­ها از این معادله­ها می­توان نشان داد که این روش از نظر جبری با الگوریتم ورله معادل است. برنامه­نویسی برای معادله­های روش جهشی مزیت­هایی نسبت به روش اصلی ورله دارد، اما از آن­جا که سرعت­ها به­ طور صریح ظاهر می­شوند (البته نه در زمان t)، معمولاً تنظیم انرژی شبیه­سازی از طریق مقیاس­کردن مناسب سرعت­ها انجام می­ شود. مزیت­های عددی این روش ناشی از آن است که در هیچ مرحله­ ای، تفاضل دو کمیت بزرگ را به منظور محاسبه­ی کمیتی کوچک محاسبه نمی­کند و همین امر، کاهش دقت در یک رایانه را به حداقل می­رساند[۱۷].
۲-۶-۳- الگوریتم ورله سرعتی
همان­طور که از معادله­ (۲-۹) مشخص است، روش جهشی نیز در ارتباط با سرعت­ها به صورت کاملاً رضایت­بخشی عمل نمی­کند. یک الگوریتم معادل ورله که موقعیت­ها، سرعت­ها و شتاب­ها، هر سه را در یک زمان t ذخیره می­ کند و خطا­های گرد­کردن را به حداقل می­رساند، الگوریتم ورله­ی سرعتی^[۳۱] نام دارد، که توسط سوپ^[۳۲] و همکارانش پیشنهاد شده است:
(۲-۱۰)
مجدداً با حذف سرعت­ها می­توان الگوریتم ورله را به­دست آورد. این الگوریتم فقط مستلزم ذخیره­ی r، v و a است. برای استفاده از این الگوریتم نیز باید ابتدا موقعیت­ها در زمان t+δt را با بهره گرفتن از معادله­ اول (۲-۱۰) محاسبه کرد، سپس با بهره گرفتن از معادله­ (۲-۱۱) سرعت­ها را در نیم­گام به­دست آورد:(۲-۱۱)
سپس نیرو­ها و شتاب­ها را در زمان t+δt محاسبه و سرعت در زمان t+δt به­دست می ­آید تکمیل می­ شود:
(۲-۱۲) در این مرحله می­توان انرژی جنبشی را در زمان t+δt محاسبه کرد. انرژی پتانسیل در این زمان نیز از قبل هنگام محاسبه­ی نیرو­ها به­دست آمده است. این فرایند نیز به ۹N کلمه­ی حافظه نیاز دارد، از نظر عددی پایدار و دارای شکلی ساده است. این ویژگی­ها این الگوریتم را به جذاب­ترین روش انتگرال­گیری تبدیل می­ کند [۱۷].سه الگوریتم ورله، جهشی ورله و سرعت ورله مسیر حرکت کاملاً یکسانی تولید می­ کنند، ولی از نظر نوع متغیر­هایی که­در حافظه­ رایانه ذخیره می­ شود با­هم متفاوت هستند. علاوه بر این، صحّت این الگوریتم­ها معادل هم می­باشد.
اکنون که مفاهیم اصلی شبیه­سازی دینامیک مولکولی و مفاهیمی مانند مدل پتانسیل، شرایط مرزی دوره­ای و الگوریتم­های انتگرال زمانی بیان شد، در ادامه به بررسی مراحل مختلف شبیه­سازی دینامیک مولکولی پرداخته می­ شود.
۲-۷- اولین گام در شبیه­سازی دینامیک مولکولی
شبیه­سازی در واقع حل معادلات حرکت کلاسیک برای به­دست­آوردن مسیر^[۳۳] ذرات در فضای فاز^[۳۴] است. از آن­جا که برای حل معادلات حرکت باید مکان و سرعت­های اولیه مشخص باشد تا با انتگرال­گیری از معادلات حرکت، آینده­ی سامانه را به تصویر کشید، بنابر­این واضح است که در اولین مرحله از شبیه­سازی باید مکان­ها و سرعت­های اولیه­ ذرات مشخص شوند.
۲-۷-۱- تعیین مکان­های اولیه­ ذرات
برای تعیین مکان­های اولیه­ ذرات می­توان از نتایج بلور­شناسی مولکول­ها بهره گرفت. اگر نتایج بلور­شناسی در دسترس نباشد، مکان­های اولیه­ ذرات معمولاً در یک شبکه­ بلوری با ساختار ویژه مانند مکعبی ساده معرفی می­شوند. تعیین اتفاقی مکان­های اولیه سبب هم­پوشانی اتم­های مجاور می­ شود که این موضوع باعث شکست محاسبات عددی در الگوریتم­های دینامیک مولکولی می­ شود. از این رو از مقادیر تصادفی برای مکان­های اولیه­ ذرات کمتر استفاده می­ شود. روش دیگر برای تعیین مکان­های اولیه­ ذرات، استفاده از مکان­های ذرات در برنامه ­های شبیه­سازی است که قبلاً اجرا شده ­اند. علاوه بر مکان­های اولیه­ ذرات، شکل هندسی و طول جعبه­ی شبیه­سازی نیز باید تعیین شود. جعبه­ها باید فضا پر­کن باشند یعنی کاملاً به هم چسبیده باشند و فضا­ی خالی بین آن­ها نباشد تا وقتی یک مولکول از سلول خارج می­ شود، مولکول دیگر بلافاصله وارد آن شود، و طول وجوه آن­ها حداقل دو برابر شعاع قطع باشد[۱۷].
۲-۷-۲-تعیین سرعت­های اولیه­ ذرات
برای شروع شبیه­سازی سرعت اولیه و در برخی موارد، شتاب ذرات نیز تعیین می­ شود. سرعت­های اولیه را می­توان صفر در نظر گرفت و یا از یک توزیع ماکسولی برای تعیین مقادیر ابتدایی سرعت بهره گرفت و با انتقال دادن و هم­سویی همه سرعت­ها، اندازه­حرکت کل را صفر کرد (چون سامانه کل ساکن است). علاوه بر این، برای تعیین سرعت­های اولیه نیز می­توان از نتایج برنامه ­های شبیه­سازی که قبلاً اجرا شده است، استفاده کرد. مقادیر اولیه برای شتاب ذرات، توسط مکان­های اولیه و با محاسبه­ی نیروی اِعمال­شده بر هر اتم، با بهره گرفتن از قانون دوم نیوتن تعیین می­ شود [۱۷].
۲-۸- دومین گام در شبیه­سازی دینامیک مولکولی
این مرحله، شامل محاسبه­ی نیروی وارد بر تمام ذرات و انتگرال­گیری از معادلات حرکت نیوتن می­باشد. محاسبه­ی نیروی وارد بر هر ذره، در اغلب شبیه­سازی­های دینامیک مولکولی، وقت­گیرترین مرحله می­باشد. در واقع، هدف اصلی در شبیه­سازی، محاسبه­ی تحول زمانی تک­تک ذرات سازنده­ی سامانه با بهره گرفتن از معادله­ حرکت آن­ها می­باشد. واضح است که با گذر زمان، مکان و اندازه­حرکت هر ذره تغییر می­ کند، درست مثل این که ذره، راهی را در فضا­ی فاز (مکان- اندازه­حرکت) می­پیماید. به این راه، مسیر می­گویند. برای N ذره در فضای سه­بعدی، یک فضای فاز N6 بعدی وجود دارد. معمولاً به سامانه اجازه می­ دهند که تمام مسیر­های مجازی خود را در فضا­ی فاز طی کند و با میانگین­گیری زمانی روی مسیر­ها می­توان خواص ماکروسکوپی سامانه را محاسبه نمود. برای مشخص کردن مسیر حرکت ذرات در فضای فاز لازم است که نیروی وارد بر ذرات با مشتق­گیری از پتانسیل پیکربندی ذرات محاسبه شود.
از آن­جا که نیرو­های وارد بر ذره در مسیر حرکت آن نقش به­سزایی دارند، بنابر­این لازم است که پتانسیل­های بین­مولکولی و پتانسیل­های خارجی در صورت وجود با یک مدل دقیق تعیین شوند. پس از آن که همه نیرو­های وارد بر ذرات محاسبه شدند، از معادلات حرکت نیوتنی، انتگرال­گیری می­ شود. پس از آن که سامانه­ی مورد نظر به تعادل رسید، در آخرین مرحله کمیت­های مورد نظر اندازه ­گیری می­شوند.
۲-۹- سومین گام در شبیه­سازی دینامیک مولکولی اندازه ­گیری خواص ترمودینامیکی
همان­طور که قبلاً اشاره شد، خواص سامانه با بهره گرفتن از مکان و اندازه­حرکت ذرات قابل محاسبه است. به­این ترتیب اگر یک خاصیت لحظه­ای در زمان t با A(t) مشخص شود، می­توان معادله­ (۲-۱۳) را نوشت:
(۲-۱۳)
P_N(t)اندازه­حرکت ذره­ی Nاُم در زمان t است. میانگین زمانی برابر خواهد بود با:
(۲-۱۴)
که N_T تعداد کل گام­های زمانی است که برای برنامه­ی دینامیک مولکولی در آن اجرا شده است. برای محاسبه­ی دو روش وجود دارد:
الف) در هر مرحله از اجرای برنامه­ی دینامیک مولکولی A(t) محاسبه شود و در پایان اجرا مقدار از معادله­ (۲-۱۳) به­دست آید. این روش در مواردی کاربرد دارد که محاسبه­ی متغیر فیزیکی مورد نظر ساده باشد و همچنین دانستن آن متغیر در هر مرحله اهمیت داشته باشد.
ب) در طول مسیر شبیه­سازی، مکان­ها و اندازه­حرکت­های ذرات به­ طور دوره­ای در یک فایل ذخیره شده و سپس در پایان اجرا و پس از کامل شدن فایل مورد نظر برنامه­ی دیگری این داده ­ها را پردازش نموده و متغیر­های فیزیکی دلخواه را از آن استخراج کند. واضح است که این روش نیازمند صرف حجم زیادی از حافظه­ ذخیره­سازی داده ­ها در رایانه است. با این وجود، این روش در مواردی ارزشمند است که محاسبه­ی کمیت­های فیزیکی مورد نظر پیچیده و طولانی باشد و یا محاسبه­ی یک کمیت فیزیکی، نیازمند آگاهی از دیگر کمیت­ها و محاسبه­ی آن­ها باشد.
۲-۱۰- چهارمین گام در شبیه­سازی دینامیک مولکولی: تحلیل نتایج
یکی از مهمترین مراحل در شبیه­سازی، تحلیل و بررسی داده ­های به­دست­آمده در پایان محاسبات است. سؤال اساسی این است که این داده ­ها چقدر می­توانند واقعیت را توصیف کنند. گاهی می­توان نتایج حاصل از شبیه­سازی را با نظریه­ های تحلیلی موجود، مقایسه کرد. البته این مقایسه آزمونی قوی خواهد بود و اگر توافق بین نتایج شبیه­سازی و نظریه، کامل باشد، شبیه­سازی ایده­آل است. شبیه­سازی کاری بیش از یک برنامه­نویسی، اجرای آن برنامه و به­دست آوردن نتایج است. یکی از مزایای شبیه­سازی رایانه­ای، تمرین و دقت در درک همه جانبه­ی قوانین فیزیکی حاکم بر مسئله است[۱۸].
۲-۱۱- انواع مجموعه­ها در شبیه­سازی دینامیک مولکولی
در مکانیک آماری انواع مختلفی از مجموعه­ها تعریف شده ­اند. از جمله­ این مجموعه­ها می­توان به مجموعه میکرو­کانونیکال (NVE)، کانونیکال (NVT)، کانونیکال بزرگ (μVT) و هم­دما – هم­فشار (NPT) اشاره نمود. می­دانیم که در مجموعه­ میکرو­کانونیکال تعداد ذرات، حجم و انرژی ثابت باقی می­ماند. این مجموعه، مجموعه­ پیش­فرض در دینامیک مولکولی است، زیرا معادلات حرکت نیوتنی پایسته است. به بیان دیگر، حرکت ذرات انرژی مجموعه را تحت تأثیر قرار نمی­دهد، لذا انرژی ثابت باقی می­ماند. در واقع با حل معادلات حرکت نیوتن مجموعه­ میکروکانونیکال به طور خود­به­خود ایجاد می­ شود. اما در بعضی شرایط انجام شبیه­سازی در دما و فشار ثابت یا دما و حجم ثابت مورد نظر است. برای شبیه­سازی در این شرایط باید از مجموعه­هایی استفاده نمود که مقادیر این متغیرها در آن­ها ثابت هستند. ساده­ترین روش­ها برای دست­یابی به دمای ثابت مقیاس­بندی سرعت و اتصال به حمام حرارتی می­باشد. تنظیم دما با ترموستات­های اندرسن^[۳۵]، نوز^[۳۶] و هوور^[۳۷] و همکارانش امکان­ پذیر است.
در بعضی شرایط مانند بررسی معادلات حالت و مطالعات مرز­های فازی، مطلوب­تر آن است که شبیه­سازی را در فشار ثابت انجام دهیم. بسیاری از آزمایش­ها نیز تحت فشار و دمای ثابت انجام می­گیرند، که در این شبیه­سازی­ها از مجموعه­ هم­دما- هم­فشار استفاده می­ شود. یکی از روش­های کنترل فشار، تغییر در اندازه­ سلول شبیه­سازی است. تغییر در اندازه­ سلول شبیه­سازی می ­تواند به صورت همگن یعنی بدون تغییر شکل و یا به صورت نا­همگن، یعنی همراه با تغییر شکل سلول شبیه­سازی انجام پذیرد [۱۸]
۲-۱۲- انواع خطا­ها در شبیه­سازی دینامیک مولکولی
۲-۱۲-۱- خطا­های آماری
خطا­های آماری به روش آماری به کار رفته در عمل متوسط­گیری مربوط است. برای متوسط­گیری از کمیت مورد اندازه ­گیری، ابتدا باید تعدادی از نتایج به­دست­آمده به­عنوان نمونه انتخاب شوند و یا به اصطلاح علمی نمونه­برداری صورت گیرد. دو روش برای نمونه­برداری در شبیه­سازی دینامیک مولکولی وجود دارد. روش اول، نمونه­برداری اتفاقی از داده ­ها می­باشد که این روش، معمولاً دشوار و وقت­گیر است. یکی از معایب نمونه­برداری اتفاقی این است که در حین اجرای برنامه­ی شبیه­سازی، داده ­ها در هر لحظه باید محاسبه شوند و در انتها، از بین آن­ها به­ طور اتفاقی نمونه­برداری شود که این عمل نیازمند حجم زیادی از حافظه­ رایانه می­باشد. روش دوم، نمونه­برداری سیستماتیک (با قاعده) است. در این روش، زمان بین دو نمونه­برداری برای عمل متوسط­گیری بسیار حائز اهمیت است، زیرا فاصله­ی بین دو نمونه­برداری باید آن قدر زیاد باشد که سامانه حالت قبلی خود را فراموش کرده باشد. برای این منظور، زمان بین دو نمونه­برداری برای عمل متوسط­گیری بسیار حائز اهمیت است، زیرا فاصله­ی بین دو نمونه­برداری باید از زمان آسایش خاصیت ترمودینامیکی مورد توجه طولانی­تر باشد. یک روش مناسب برای کاهش خطا­های آماری، افزایش زمان اجرای برنامه­ی شبیه­سازی دینامیک مولکولی است [۲۴].
۲-۱۲-۲- خطا­های سیستماتیک
هر خطا­یی به جز خطا­ی آماری که موجب شود مقدار به­دست­آمده از طریق شبیه­سازی نسبت به مقدار حقیقی آن تغییر کند، خطا­ی سیستماتیک نام دارد. به­عنوان مثال، این خطا ممکن است ناشی از اشتباه در کد­های برنامه ­های الگوریتم­های مورد استفاده و یا پردازش­گر برنامه­ی رایانه­ای باشد. به­عبارت دیگر، ممکن است تمام خواص ترمودینامیکی سامانه به تعادل رسیده باشند، اما مقدار آن­ها با مقدار حقیقی متفاوت باشد. در این صورت در شبیه­سازی، خطا­ی سیستماتیک وجود داشته است. در برخی موارد، خطا­های سیستماتیک باعث تغییرات شدید و قابل درک در خواص ترمودینامیکی می­شوند که با گذشت زمان تأثیر آن افزایش می­یابد. به این خطا­ها، خطا­های سیستماتیک آشنا^[۳۸] می­گویند. اما در بسیاری از موارد، خطا­های سیستماتیک واضح نمی­باشند و باعث ایجاد یک تغییر ثابت در مقدار متوسط کمیت مورد نظر می­شوند که این خطا­ها، خطا­های سیستماتیک پنهان^[۳۹] نام دارند و تشخیص آن­ها امری دشوار است. چند روش برای مشخص کردن این خطا­ها وجود دارد، از جمله­ این روش­ها، تکرار اجرای برنامه در شرایط مختلف مانند اجرای برنامه با بهره گرفتن از الگوریتم­های مختلف می­باشد [۲۴].
با وجود این که شبیه­سازی دینامیک مولکولی، روشی بسیار مناسب برای بررسی­های علمی به­شمار می ­آید، این روش محدودیت­هایی دارد که در بخش (۲-۱۳) تعدادی از آن­ها آورده شده است.
۲-۱۳- محدودیت­های شبیه­سازی دینامیک مولکولی
۲-۱۳-۱- اثرات کوانتومی
یکی از محدودیت­های شبیه­سازی دینامیک مولکولی کلاسیک، این است که در این روش­ها از قوانین فیزیک کلاسیک استفاده می­ شود. در حالی که برای سامانه­های سبک، استفاده از تقریب­های کلاسیک نا­مطلوب است. علاوه­بر­این، از اثرات کوانتومی در سامانه­هایی که دما­ی پایین دارند، نمی­ توان صرف­نظر کرد. نتایج دینامیک مولکولی در این موارد باید با دقت بیشتری تفسیر شود.
۲-۱۳-۲- تعیین پتانسیل­های بر­همکنش
از نکات کلیدی در شبیه­سازی دینامیک مولکولی، انتخاب صحیح مدل و پتانسیل­های بر­همکنش است. در واقع پتانسیل، ورودی اصلی هر شبیه­سازی می­باشد. بدیهی است که صحّت شبیه­سازی به­ طور مستقیم به انتخاب پتانسیل مربوط می­ شود. در صورتی که امکان تعریف یک مدل پتانسیل صحیح برای بررسی رفتار مولکول­ها در سامانه­های حقیقی نباشد، نتایج حاصل از شبیه­سازی از دقت مناسبی برخوردار نیستند.
فصل سوم
محاسبات انرژی آزاد گیبس

۲٫۲٫ انواع مخازن داده
۱٫۲٫۲٫کد اصلی:
کد اصلی بخش قابل ­اجرا و رفتار یک توسعه نرم­افزاری است. که در نهایت به ­صورت فرمت اجرایی به مشتری تحویل داده می­ شود. که عموما به ­عنوان مهمترین داده از سوی توسعه­دهندگان مورد توجه قرار می­گیرد. مخزن حاوی این اطلاعات شامل تعدادی از منابع کد و اسناد در یک یا چند زبان مختلف برنامه­نویسی است. این اسناد معمولا به موجودیت­های منطقی به نام­های ماژول^[۱۳]یا بسته گروه­بندی می­شوند. تمام این مجموعه اطلاعات کد اصلی سیستم نامیده می­ شود. برای کاوش این متون تمرکز روی شناسه­ها (متغیر، نام)، توضیحات و رشته­ های اصلی داخل کد اصلی است. معمولا کلمات کلیدی و نمادها در نظر گرفته نمی­شوند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲٫۲٫۲٫ مخازن خطا(سیستم ردیابی خطا BTS^[14])
این مخازن برای ذخیره اطلاعات مربوط به ایجاد و حل خطا، مشخصات ارتقاء سیستم و کلیه اقدامات دیگر در مرحله تعمیر و نگهداری استفاده می­شوند. معمولا هنگامی­که توسعه­دهندگان و کاربران به مشکل یا خطایی در یک سیستم نرم­افزاری مواجه می­شوند، یادداشتی درباره این خطا در پایگاه ­داده خطا در موضوع مربوطه ذخیره­ می­ شود. این اطلاعات شامل: علت و مکان وقوع خطا در برنامه و اینکه چگونه خطا باعث ایجاد اشکال و خلل در روند برنامه شده­ است. پس از آن یک یا چند متخصص، موضوع ایجاد ­شده را برای رفع مشکل بررسی می­ کنند. چنانچه خطا برطرف شود موضوع در فرم مربوطه بسته­ می­ شود. تمام این اطلاعات در مخازن و پایگاه­های خطا ذخیره می­شوند. عمومی­ترین سیستم­های مخازن خطا Bugzilla ، Trac هستند.
اگرچه تا به امروز سیستم­های متعددی ساخته شده ­اند. در حالت ­عادی بین خطا^[۱۵]، نقص^[۱۶]، عیب^[۱۷] تفاوت قائل می­شویم، اما در این تحقیق همه را با لفظ خطا و هم معنی در نظر می­گیریم.
۳٫۲٫۲٫ لیست نامه­ ها و گفتگو­های ثبت شده
لیست ایمیل­ها (یا آرشیو بحث­ها) همراه با گفتگوهای ثبت شده بین افراد دخیل در یک پروژه آرشیوی از ارتباطات متنی توسعه­دهندگان ، مدیران و ذینفعان آن پروژه هستند. لیست متنی متشکل از بسته­های الکترونیکی که شامل سه قسمت:
سرآیند (فرستنده ،گیرنده و زمان ارسال)
بدنه پیغام­(متن داخل ایمیل)
مجموعه ­ای­از فایل­های پیوست­شده(مستندات اضافی که همراه ایمیل فرستاده ­می­ شود) می­باشد.
شرح گفتگو­ها شامل ثبت مکالمات فوری بین ذینفعان پروژه، که بر حسب زمان یا نویسنده دسته­بندی شده ­اند، می­باشد.
۴٫۲٫۲ .پایگاه داده کنترل منبع (پایگاه داده کنترل ویرایش ها)
سیستمی برای ثبت تاریخ تغییرات (ویرایش­ها) به­همراه خود ویرایش و اطلاعات دیگر به ­صورت اسناد و اطلاعات متنی است. توسعه­دهندگان معمولا تاریخ و زمان ویرایش یک کد اصلی را در پایگاه داده­هایی ذخیره می­ کنند. پایگاه داده ­های کنترل کد رایج مانند] cvs 13[ و] svn 14[ ، به توسعه ­دهندگان اجازه می­ دهند به یک کپی از مخزن سراسری و جهانی، در سیستم فایل­های محلی خود، دسترسی داشته باشند. اسناد موجود را ویرایش کند، یا اطلاعاتی اضافه یا کم کند و یا ساختار دایرکتوری این مخازن را تغییر دهند. همچنین می ­تواند در مخزن اصلی سند یا اطلاعات جدید محلی ایجاد کند.
بنابراین کنترل بازبینی­ها دو نتیجه مهم در بر خواهد داشت:
اول اینکه به توسعه­دهندگان اجازه می­دهد، مستقل از کسانی که به مخازن دسترسی دارند، فایل­های روی سیستم­های خود را تغییر دهند . پس از آن که تغییرات تایید شده ایجاد شد بقیه می­توانند این تغیرات را بررسی­کنند. این استقلال کاری اجازه می­دهد که یک چرخه کار موازی بدون نیاز به ارسال ایمیل و گفتگو و نیز بدون تغیرات ورژن برنامه به عقب و جلو تشکیل شود.
دوم اینکه زمان و تاریخ همه اطلاعات و مستندات به صورت خودکار ثبت و نگهداری می­ شود. اگر نسخه­های قبل نرم­افزار نیاز بود­، توسعه­دهندگان به­راحتی می­توانند به نسخه­های قبل سیستم دسترسی داشته باشند و سیستم را به نسخه قبلی برگردانند.
۵٫۲٫۲٫ اطلاعات طراحی و نیازمندی­های سیستم
مستندات نیازمندی­ها، معمولا در ارتباط با مشتری و یا با تایید­های او تنظیم می­ شود. این اسناد لیستی از نیازهای مشتری است که خواهان انجام آن توسط سیستم است. این نیازها به دو صورت دسته­بندی می­شوند. اینکه چه نیازهایی را سیستم باید برطرف کند و چگونه و با چه کیفیتی مورد­­انتظار مشتری است. اطلاعات طراحی نیز شامل تمام اطلاعات مربوط به طراحی­معماری و الگوریتم­های مهم و مورد استفاده^[۱۸] سیستم است. طراحی سیستم می ­تواند به شکل نمودار(مانند UML) و یا به­ صورت متون جریان کار نمایش داده شوند.
۶٫۲٫۲٫ مخازن شرح اجرا
اطلاعات مربوط به خروجی یک برنامه در حین یک یا چند بار اجرا، بر حسب آن­ چه که در قسمت تست مشخص شده ثبت می­ شود. این اطلاعات شامل لیستی از زمان و دلیل اجرا شدن متدهای یک سیستم، مقادیر قطعی متغیرها و جزئیات مربوط به شرایط اجراست. این لیست هنگامی مفید است که فرایند اشکال­زدایی در مقیاس وسیع همزمان با هزاران یا میلیون­ها فرایند دیگر از سوی افراد مختلف انجام شود. در این هنگام پیدا کردن اشکالات فردی لازم اما کاری دشوار و زمان بر است. این مخازن کمک می­ کنند به تک تک این اجراها با جزئیات دسترسی داشته ­باشیم.
۷٫۲٫۲٫ مخازن سیستم نرم افزار
مخازن سیستم نرم­افزار شامل مجموعه ­ای از سیستم­های مختلف به همراه کد اصلی آنها که افراد علاقه­مند می­توانند به­راحتی در آن جستجو کرده و از آنها استفاده نمایند. از مخازن مهم رایج در این حوزه می­توان به Source Forge ]15 [وGoogle Code ]16[ اشاره کرد.
این مخازن شامل آرایه وسیعی از اطلاعات در حوزه ­های مختلف پروژه­ های نرم­افزاری است که می­توان اطلاعات غنی را در فازهای مختلف آن استخراج کرد. آن­چه به­عنوان منابع داده در این تحقیق مورد استفاده قرار می­گیرد همان مخازن خطا است. که با بهره گرفتن از یک سیستم ردیابی خطا نمونه­های آماری لازم استخراج می شود]۱۷[.
۳٫۲٫ خطای نرم­افزاری
اشکال نرم­افزاری، خطا، نقص و یا شکست ایجاد شده در برنامه کامپیوتری است، که باعث تولید یک نتیجه نادرست یا غیرمنتظره می­ شود. یا باعث بروز رفتار ناخواسته از سیستم می­گردد. رفع این مشکلات در پروژه­ های نرم­افزاری از سخت­ترین و پر هزینه­ترین مراحل مهندسی نرم­افزار است. این خطاها می ­تواند در پروژه­ های بزرگ ومخصوصا پروژه­ های متن باز^[۱۹] از سوی همه کاربران و توسعه­دهندگان گزارش شوند. از این رو نرم افزارهای ردیابی خطا به کمک آمده تا بتوان این گزارشات را ثبت و پی­گیری کرد. خاطر نشان می­کنم که در این تحقیق همان­طور که قبلا گفتیم مشکلات اعم از نقص، شکست یا خطا با عنوان خطای نرم­افزاری معرفی می­ شود.
۱٫۳٫۲٫سیستم ردیابی خطا
سیستم ردیابی خطا یک برنامه نرم­افزاری است که برای کمک در سهولت پی­گیری خطاهای نرم افزاری در طول عمر پروژه طراحی و ارائه شده­است. این سیستم یک نرم­افزار کاربردی برای تیم توسعه است به­ طوری که به ­آن­ها در تضمین کیفیت و کاهش هزینه ها و پیشرفت سریع پروژه کمک می­ کند. این سیستم­ها به کلیه افراد دخیل در یک پروژه اعم از کاربران، توسعه­دهندگان و ذینفعان دیگر اجازه می­دهد که خطای رویت ­شده در نرم­افزار را در هر مرحله از روند تولید که باشد گزارش داده و پیگیری کنند. بسیاری از پروژه­ های بزرگ از این نرم­افزارها استفاده­کرده و پروژه­ های خود را در نسخه­های مختلف ارائه می­ دهند. تا در مراحل مختلف از ارائه نسخه جدید خطاهای نسخه قبلی که دیگران گزارش داده­اند پیگیری و رفع کنند. پروژه در هر حالتی ارائه شود، چه به­ صورت مرحله­ ای یا کامل، متن­باز یا بسته و با هر متد استفاده شده در مهندسی نرم­افزار ، یک سیستم ردیابی خطا در پیشبرد بهتر و سریع­تر فرایند مهندسی نرم­افزار بسیار ارزشمند است.
بسیاری از این نرم­افزارها برای استفاده عموم طراحی شده و بقیه تنها برای استفاده در یک پروژه طراحی می­شوند. معمولا سیستم­های ردیابی خطا با دیگر اپلیکیشن­های مدیریت پروژه یکپارچه و مجتمع می­شوند]۱۸[. مهمترین قسمت این سیستم­ها مخازن اطلاعاتی آن­هاست که کلیه اطلاعات مربوط به خطا را در خود ذخیره می­ کنند. باید دید در یک سیستم ردیابی خطا ایده­ال چه اتفاقی می­افتد و یک خطا چه چرخه­ای را در طول عمر خود در آن طی می­ کند. به­عنوان مثال باگزیلا^[۲۰]یک سیستم ردیابی خطا است که در سال ۱۹۹۸ توسط تری ویسمن^[۲۱] برای شرکت موزیلا^[۲۲] نوشته شد.
در ابتدا باگزیلا به­عنوان یک سیستم ردیابی خطا متن­باز از داخل خانه برای کاربران مرتبط با نت اسکیپ^[۲۳] طراحی شد. ابتدا به زبان TCL^[24] و سپس به Perl برای راحتی و سهولت استفاده و دخالت همگان در پیشرفت کار برگردانده شد. این سیستم برای استفاده در پروژه­ های متن باز بهینه­سازی شد. به­ طوری که شرکت­ها و پروژه­ های بزرگی چون یاهو، ناسا،Gnome ، KDE ، Apache ، RedHat، ویکی مدیا و خود موزیلا از آن استفاده کردند هر خطا یک شناسه(ID)، عنوان، تاریخ، وضعیت، نام محصول و مولفه، میزان شدت سختی و پیچیدگی، اولویت و غیره را در خصوصیات خود دارد]۹ [(شکل۲-۱).
شکل۲- ۱-مشخصات یک موضوع (خطا)در نرم افزار Bugzilla
یک خطا از زمان ایجاد تا زمان بسته­شدن(حل مشکل) چرخه­ای را در سیستم دارد(شکل۲-۲) نمودار فعالیت برای یک مخزن خطا در شکل۲-۳ نشان داده شده­است.

شکل۲- ۲ – چرخه یک خطا در یک سیستم مدیریت خطا]۱۹[

شکل۲- ۳ – نمودار جریان کار^[۲۵] یک سیستم ردیابی خطا
خطا جدید (NEW ) یا تایید ­شده وارد سیستم می­ شود(unconfirmed) اگر اعتبار خطا توسط یکی از اعضای تیم یا هسته مدیریتی تایید شد، به­عنوان یک گروه جدید ثبت می­ شود.
مدیران وکسانی که مسئول ارزیابی خطاها هستند باید وجود خطا را تایید کنند. اعتبار و غیرتکراری بودن آن ­را نیز بررسی­کنند. اگر خطا تایید شد به قسمت تایید شده­ها (Assigned) رفته، تا در اختیار تیم توسعه برای حل و فصل و رفع خطا قرار گیرد. در غیر این صورت به قسمت تایید نشده ( unconfirmed ) برای بررسی بیشتر می­رود.
اگر خطا رفع شد برچسب حل شده ( Resolved ) خورده و آن را به وضعیت حل شده انتقال می­ دهند.
اعضای تیم ممکن است یک خطا حل­شده را به یکی از حالت­های سازگار(Verified) و سپس بسته (Closed) اتصال دهند. یا دوباره به شکلی در رابطه با این خطا مواجه شدند و آن را به حالت دوباره باز یا تایید شده بفرستند.
خطا­هایی که به مرحله Resolved بازگردانده می­شوند یا نامعتبرند یا تکراری هستند و نیاز به بررسی مجدد دارند و یا به­ طور کامل رفع شده ­اند. چرخه عمر یک خطا از مرحله­ جدید تا مرحله خروج از حل تعریف می­ شود. شکل۲-۴ وظایف هر یک از اشخاص در ارتباط با مخزن خطا را نشان می­دهد. دو کادر قرمز در­دو نمودار شکل۲-۴ و شکل۲-۳ محدوده کاری این تحقیق را نشان می­ دهند.
شکل۲-۴- نمودار مورد کاربرد^[۲۶] یک سیستم ردیابی خطا
همان­طور که در شکل۲-۵ می­بینید، یک خطا دارای مشخصات متنی است. برچسب، وضعیت خلاصه و در قسمت جزئیات توضیحات و راه­ حل­های ارائه ­شده با ذکر نام نویسنده و تاریخ برای هر خطا درج شده است. همین اطلاعات و متون ثبت شده دامنه کار تحقیقاتی ماست. این داده ­ها منبع غنی اطلاعات و دانش سودمند است. اینکه چگونه این داده ­ها را کاوش کنیم و چه اطلاعاتی در آن­ها نهفته است، گام­های تحقیق ما را می­سازند. از آنجایی که این داده ­ها توسط افراد مختلف و با بهره گرفتن از قوانین نحوی صحیح و ناصحیح و گاه کلمات مشابه دریک حوزه استفاده شده ­اند نیاز به یک جستجو معنایی به شدت احساس می­شوند.
شکل۲- ۵-مشخصات یک خطا
پایه و اساس این تحقیق جستجو جملات مشابه معنایی است. به­صورتی که آن­دسته از جملات که دارای تشابه معنایی بیشتری با جمله یا کلمه کاندیدای ما هستند، جداسازی شوند. چگونگی این کار در سه مرحله خلاصه می شود: ابتدا با بهره گرفتن از تکنیک­هایی که در ادامه پیشنهاد می­ شود از میان داده ­های آماری­که از یک مخزن خطا انتخاب شده، میزان تشابه هر خطا (بر اساس داده ­های متنی مانند توضیحات، سرآمد، راه­حل و غیره) با خطای­ جدید اندازه ­گیری می­ شود. در مرحله بعد این خطا با بهره گرفتن از یک الگوریتم خوشه­بندی که سعی شده یک الگوریتم بهینه باشد به دسته­های جدا بر اساس ضریب تشابه محاسبه شده تقسیم می­شوند.
این کار به کاربر کمک می­ کند که نمونه­های مشابه گزینش ­شده را در خوشه­های طبقه ­بندی­ شده از نظر سختی و پیچیدگی کار در اختیار داشته­باشد.گاهی ممکن است کاربر خود بر اساس تجربه حدس بزند که مشکل زیاد پیچیده نیست. یا برعکس مشکل به زمان زیادی برای حل نیاز داشته باشد، در این حالت این خوشه­بندی می ­تواند در کاستن زمان یافتن راه­حل کمک قابل توجهی داشته باشد. آن­چه این کار را از کارهای انجام شده قبلی متمایز می­ کند توجه به بهره­وری و بهبود کارایی است. یک مخزن خطا مجموعه ­ای گسترده و بزرگ از داده­هاست که هر روز بزرگتر می­ شود. با بزرگ شدن نمونه آماری و نیاز به دقت در کار ابعاد پیچیدگی این عمل روشن خواهد ­شد. هدف اصلی این کار استفاده از تکنیکی است که دقت بالاتری داشته باشد. جستجو در یک بانک داده که متون در آن از قانون خاص برای رعایت اصول تحریر و قواعد نحوی استفاده نشده است، و کسانی که داده ­ها را ثبت کرده ­اند ممکن است از کلمات مشابه زیادی استفاده کرده باشند، نیاز بیشتری به یک جستجوی معنایی دارد.
۴٫۲٫تحقیقات پیشین در حوزه داده ­کاوی در مخازن خطا
در سال ۱۹۹۲ اولین نرم­افزار ردیابی خطا GNATS^[27] شروعی برای MSR بود. با ارائه اولین نرم­افزار ردیابی خطا، مدیریت و استفاده از دانش نهفته در خطا­ها اولین قدم­های خود را برداشت. در این مدت محققان سعی­کردند برای استخراج بهینه و مفیدتر دانش، مدل­ها و روش­های ­جدیدی با­ استفاده از الگوریتم­های مختلف ارائه ­کنند. بیشتر این روش­ها از الگوریتم­های دسته­بندی برای دسته­بندی اطلاعات و استفاده از دانش آن­ها به­ صورت طبقه ­بندی شده استفاده کردند. ابتدا مروری کوتاه بر تحقیقات قبلی و روش های بررسی ­شده خواهیم داشت. نواقص و کمبودهایی که به ­موجب آن ­ها این تحقیق انجام شده و روش ارائه شده­است نیز بررسی خواهد شد.
سال ۲۰۰۰، JunzoWatada به ­منظور برآورد تعداد خطا­ها در یک پروژه نرم­افزاری از رگرسیون فازی استفاده­کرد]۶[. وی مجموعه سئوالاتی را برای استفاده در سیستم فازی در مراحل مختلف از یک پروژه مطرح کرد. در این روش تمام داده ­ها برای جستجو هدف قرار نمی­گیرد و این خود ضعف بزرگی است.
Lucas D.Panger در سال ۲۰۰۷ مقایسه­ ای برای دسته­بندی مخازن خطا با بهره گرفتن از پنج الگوریتم دسته بندی ۰-R ،۱-R، درخت تصمیم ­گیری C4.5 ،Naïve Bayes و رگرسیون لجستیک، در داده ­های گرفته­ شده از Bugzilla انجام داده­است]۵[. این کار با محاسبه درصد خطا­هایی که دسته­بندی شده ­اند و ضریب Kappa برای هر کدام با بهره گرفتن از نرم­افزار Weka انجام داده ­است. داده ­ها بر اساس طول عمروتوضیحات متنی دسته­بندی شده ­اند. این تحقیق تنها مقایسه­ ای بین الگوریتم­های مختلف در یک دسته­بندی ساده برای داده ­های موجود در یک مخزن است، که کمتر به شباهت بین یک خطا جدید و خطا­های دیگر پرداخته شده­ است.

تشابه: در هر دو تحقیق متغیر وابسته و روش گردآوری داده ها شباهت بسیار زیادی با هم دارند.
در تحقیقی که توسط شیروانی سعادت با عنوان «مولفه های تاثیر گذار بر توانمندسازی کارکنان شرکت آب و فاضلاب شهر زاهدان» در سال ۱۳۹۱ انجام شد. موارد زیر در تشابه و تمایز با پژوهش حاضر ارائه می گردد:
از جهت هدف اصلی تحقیق: هدف پژوهش شیروانی سعادت بررسی مولفه های تاثیر گذار بر توانمندسازی کارکنان شرکت آب و فاضلاب شهر زاهدان می باشد. تشابه آن با پژوهش حاضر آن است که توانمندسازی کارکنان از سه بعد ساختاری، رفتاری و محیطی مورد بررسی قرار می گیردو تفاوتشان در مولفه های ساختار می باشد.
از جهت نوع و تعداد متغیرهای تحقیق: پژوهش شیروانی سعادت دارای سه متغی مستقل ساختاری، رفتاری و زمینه ای و یک متغیر وابسته توانمندسازی می باشد و از این لحاظ با پژوهش حاضر دارای تشابه می باشند.
از جهت مدل مفهومی تحقیق: هر دو پژوهش بر اساس مدل سه شاخگی طراحی شده اند. با این تفاوت که متغیرهای هر بعد در پژوهش ها با یکدیگر متفاوتند.
۱۲۴
از جهت نوع، تعداد و نحوه تدریس فرضیه های تحقیق: پژوهش حاضر دارای سه سوال کلی و ده سوال فرعی است در حالی که پژوهش شیروانی سعادت دارای سه فرضیه اصلی و ده فرضیه فرعی می باشد و از لحاظ ابعاد مشابه تحقیق حاضر است .
مدلسازی توانمندی کارکنان استانداری و فرمانداری های استان فصل پنجم
از جهت روش شناسی (متدولوژی) تحقیق: هر دو تحقیق از جهت هدف کاربردی هستند.
از جهت ابزار و نحوه گردآوری داده ها: در هر دو تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است.
از جهت ابزار و نحوه تجزیه و تحلیل داده ها: پژوهش حاضر با بهره گرفتن از نرم افزار لیزرل واس پی اس اس انجام شده در حالی که در پژوهش شیروانی سعادت تنها از نرم افزار اس پی اس اس و روش کمی استفاده شده است. آزمونهای مورد استفاده در این پژوهش استفاده از آزمون تحلیل عاملی و آزمون فریدمن بوده است. لذا مشاهده می شود که ابزار و نحوه تجزیه و تحلیل داده ها در پژوهش حاضر معتبرتر می باشد.
از جهت نتیجه تحقیق: نتایج تحقیق شیروانی سعادت نشان می دهد که میان ابعاد تاثیرگذار بر توانمندسازی کارکنان ، بعد ساختاری تاثیر مثبتی بر توانمندسازی نداشته است، بعد زمینه ای و رفتاری در سطح اطمینان ۹۵ و ۹۹درصد تاثیر مثبت و معناداری بر توانمندسازی کارکنان دارد. در حالی که در تحقیق حاضر بعد اول عوامل محیطی، بعد دوم عوامل ساختاری و کمترین تاثیر را بعد رفتاری داشته است.
تشابه: این تحقیق با تحقیق حاضر از بسیاری جهات همچون نوع متغیرها، مدل مفهومی، روش شناسی تحقیق و نتیجه شباهت دارد.
۵-۳ تحلیل و بحث
هرگاه سازمانهای حاکمیتی بخواهند در دنیای پیچیده و پویای امروزی ادامه حیات دهند،استعدادها ، مهارتها و توانمندی نیروی بالقوه خود را باید مهار کنند و مورد استفاده قرار دهند تا باعث افزایش بهره وری سازمان شوند و در سطح جامعه منجر دستیابی به اهداف کلان گردد.
در این راستا نیروی انسانی توانمند استانداری با کارایی و اثربخشی بالا می تواند به خود و سازمان نفع رساند. در سازمان حاکمیتی توانمند، کارکنان با احساس هیجان، حاکمیت و افتخار بهترین ابداعات و ابتکارات حاکمیتی خود را اجرا می کنند. علاوه بر این با احساس مسئولیت کار می کنند و منافع سازمان را بر منافع خود ترجیح می دهند. فراهم نمودن حفظ نظم و امنیت در جامعه ، تامین آزادی های سیاسی اجتماعی در چارچوب قانون اساسی و سایر قوانین و اجرای سیاست عمومی دولت به منظور پیشبردبرنامه های اجتماعی،اقتصادی ، عمرانی و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی با بهره گرفتن از مشارکت های عمومی و نظارت بر اداره امور مناطق کشور از طریق استانداری ها ، فرمانداری ها، بخشداری ها انجام می گیرد.
۱۲۵
مدلسازی توانمندی کارکنان استانداری و فرمانداری های استان فصل پنجم
بنابر این این امور محقق نمی گرددمگر اینکه اجرای آنها از طریق یک برنامه ریزی و نظارت صحیح و دقیق ناشی شود و مهمترین اهرم در این خصوص کارکنان توانمند دستگاه های حاکمیتی می باشند.
پژوهش حاضر با هدف کلی مدلسازی توانمندی کارکنان استانداری چهارمحال و بختیاری و فرمانداری های تابعه در افق ۱۴۰۴ انجام شد. ابزار پذیرفته شده جمع آوری داده ها ، پرسشنامه است . بر اساس مطالعه مقدماتی در مورد ۳۰ نمونه آلفای کرونباخ شاخص های ساختاری، رفتاری(محتوایی) و محیطی (زمینه ای ) به ترتیب ۰٫۹۴،۰٫۹۶۹ و ۰٫۹۳۵ به دست آمد.
در هر بررسی آماری، جامعه مجموعه عناصری است که می خواهیم درباره آن استنباطی به عمل آوریم و نمونه بخشی از جامعه تحت بررسی است که با روشی از پیش تعیین شده انتخاب می شود به قسمی که می توان از این بخش، با توجه به روش انتخاب ، استنباط هایی درباره کل جامعه انجام داد. جامعه آماری این پژوهش ۴۷۹ نفر از کارکنان استانداری چهارمحال وبختیاری و فرمانداری های تابعه می باشد .بر اساس آزمون کوکران با احتمال خطای ۰۵۶۶/۰ ،۱۸۵ پرسشنامه توزیع و جمع آوری شد.
در این پژوهش به منظور جمع آوری داده ها روش کمی و برای تحلیل مدل روش کیفی به کار گرفته شده است. به منظور برآورد مدل معادلات ساختاری برای شاخص ها از نرم افزار لیزرل استفاده شده است تا سطح نسبتاً بالایی از پیچیدگی های آماری را برای استفاده نشان دهد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۴ پیشنهادها
با توجه به تجربه پژوهشگر در جریان پژوهش توانمندسازی کارکنان استانداری و فرمانداری های تابعه در استان چهارمحال و بختیاری در افق ۱۴۰۴ پیشنهادات زیر توصیه می گردد:
۱۲۶
۵-۴-۱ پیشنهادهای مرتبط با سوال ها
مدلسازی توانمندی کارکنان استانداری و فرمانداری های استان فصل پنجم
پیشنهادهای زیر در سه بعد ساختاری، رفتاری (محتوایی) و محیطی (زمینه ای) با توجه به مدل مفهومی تحقیق برای توانمندسازی کارکنان استانداری و فرمانداری های تابعه پیشنهاد می گردد:
۵-۴-۱-۱ پیشنهادها در بعد ساختاری توانمندسازی کارکنان استانداری و فرمانداری های تابعه استان
کاهش تعداد پست های مدیران میانی در چارت سازمانی استانداری و فرمانداری های تابعه استان
کاهش قوانین مکتوب و مدون و حرکت سازمان از ساختار سنتی به سمت ساختار ارگانیک
تفویض اختیار و مسئولیت به کارکنان در تمام سطوح مدیریتی، کارشناسی و پایین تر
دادن آزادی عمل به کارکنان سطوح پایین تر از کارشناسی و تشویق آنان به متکی بودن به قضاوت و تصمیم گیری خود در انجام امور
اتخاذ استراتژی ها و راهبردهای سازمانی منعطف و مبتنی بر مقتضیات زمان جهت رشد و توسعه سازمانهای اجرایی استان توسط مدیریت عالی استان
هماهنگی و انسجام بین اهداف کلان و اهداف خرد در سطح استان توسط استاندار و معاونین ایشان
ایجاد جریان آزاد ارتباطات بین سطوح مختلف کارکنان (مدیران، کارشناسان و کارکنان سطوح پایین تر)
وجود یک نظام مناسب برای برقراری ارتباطات بین کارکنان و مدیران ارشد
ایجاد ارتباطات غیر رسمی سازمانی بین کارکنان در استانداری و فرمانداری های تابعه استان از طریق واحد های روابط عمومی
فرستادن یادداشتهای تبریک و تمجید آمیز به کارکنان و خانواده های آنان در مناسبتها و مراسمهای مختلف
۵-۴-۱-۲ پیشنهادها در بعد رفتاری (محتوایی) توانمندسازی کارکنان استانداری و فرمانداری های تابعه استان
برگزاری جلسات هفتگی و ماهانه و تصمیم گیری به صورت مشارکتی
قراردادن انسجام کارتیمی در سرلوحه کار مدیران
۱۲۷
به کار گرفتن نقش هماهنگ کنندگی ، حمایت و تسهیل گری و انتقال تجربیات همکاران از طریق جلسات کاری
مدلسازی توانمندی کارکنان استانداری و فرمانداری های استان فصل پنجم
در نظر گرفتن پاداشهای مادی و معنوی به پیشنهادهای خلاق و سازنده متناسب با انتظارات کارکنان
تشویق تیمهای کاری موفق در سطح استانداری و فرمانداری های تابعه استان
طراحی شغل جهت واگذاری کار به صورت گروهی و پاسخ گویی گروهی به کارها